Part of the debate – Senedd Cymru am 4:38 pm ar 18 Ebrill 2018.
Yn gyntaf, rwy'n croesawu'r adroddiad a'r cyfraniad pwysig iawn y mae'r pwyllgor wedi'i wneud i'n dealltwriaeth o'r heriau rydym yn mynd i'w hwynebu wrth inni nesáu at Brexit. Mae yna ddau faes yr hoffwn gyfeirio atynt yn benodol.
Un yw bod Cadeirydd y pwyllgor, Dai Rees, a minnau wedi mynychu'r fforwm rhyngseneddol yng Nghaeredin, sef corff o bron holl bwyllgorau seneddol cyfansoddiadol Tŷ'r Arglwyddi, San Steffan, yr Alban a Chymru. Ac un o'r meysydd allweddol a oedd yn peri pryder yno, ar nifer o'r materion hyn, yw beth fydd yn digwydd, ar ôl Brexit, o ran y strwythur cyfansoddiadol sydd gennym mewn perthynas â'r angen am gytundebau ar faterion megis cymorth gwladwriaethol, amaethyddiaeth ac ati. Ac roedd yn beth prin iawn ar draws y pleidiau, ar draws yr holl bwyllgorau hyn, gyda'r amrywiaeth o ymchwil a thystiolaeth a'r adroddiadau a gynhyrchwyd, eu bod yn cytuno'n unfrydol nad yw'r cyd-bwyllgor Gweinidogion, ar ei ffurf bresennol, yn addas at y diben. 'Anaddas at y diben'—sylw dinistriol ac un y mae'n ymddangos nad yw Llywodraeth y DU wedi rhoi sylw iddo, ond gwn fod Llywodraeth Cymru yn un sydd wedi tynnu sylw ato'n barhaus. Mae'n faes hollbwysig sy'n galw am ei ddatrys.
Yr un arall, wrth gwrs—a chyfeiriodd Leanne Wood at gyllido ac arian a gollir—yw sylwadau a wnaed yn ddiweddar gan Ysgrifennydd Gwladol Cymru mewn tystiolaeth yn ymwneud â'r gronfa ffyniant gyffredinol. Mae'n ymddangos bod ystyriaeth ddifrifol yn cael ei rhoi i wneud hon yn gronfa a reolir o San Steffan. Beth yw'r pwynt inni ennill y ddadl ar ddeddfwriaeth parhad, ennill y ddadl ar gymal 11, os yw Llywodraeth y DU yn cymryd rheolaeth ar y cronfeydd hynny ac yn gallu dweud wrthym, 'Gallwch gael yr holl bwerau a ddymunwch, ond ni chewch yr arian sy'n mynd gyda'r pwerau oni bai eich bod yn gwneud pethau fel rydym ni'n dweud'? Dyna wneud llanastr o ddatganoli. Mae'n tanseilio egwyddorion sylfaenol datganoli, ac mae'n rhywbeth sy'n rhaid inni fynd i'r afael ag ef.