Part of the debate – Senedd Cymru am 6:26 pm ar 25 Ebrill 2018.
Os felly, maent yn rhoi'r Cynulliad ar y map hefyd, a da iawn hynny. Ond o ran faint o amser sydd ar gael ar gyfer dadleuon yn y Siambr hon a'r problemau enfawr sy'n wynebu Cymru, credaf fod pynciau gwell ar gyfer dadlau yn eu cylch na hyn, er fy mod bob amser yn mwynhau gwrando ar deithiau Dai Lloyd yn hel atgofion a'i ymatebion arloesol i'r problemau y mae'n rhaid inni fynd i'r afael â hwy. Ond yn bersonol nid oes gennyf unrhyw anhawster o gwbl i gefnogi penderfyniad Llywodraeth Cymru ar hyn. Er gwell neu er gwaeth, pa un a ydym yn hoffi hynny ai peidio, rydym yn frenhiniaeth gyfansoddiadol, a'r frenhiniaeth yw un o'r ffactorau sy'n uno'r Deyrnas Unedig. Rydym yn etifeddu'r sefydliadau hyn gan genedlaethau blaenorol, a byddai'r syniad y gallai rhywun fel fi ddod yn Arlywydd y Deyrnas Unedig neu'n arlywydd Cymru weriniaethol yn llawer mwy erchyll, rwy'n meddwl, i Aelodau Plaid Cymru na bod y Tywysog Cymru presennol yn y swydd sydd ganddo. Dyna'r perygl bob amser, wrth gwrs, gyda democratiaeth—eich bod weithiau'n cael dihirod yn ceisio am swyddi. Gallem fod wedi cael Arlywydd Tony Blair, er enghraifft, ar un adeg, pan oedd yn uchel ei barch yn llygaid y cyhoedd.
Mae'r mwyafrif llethol o bobl Cymru, fel yn y Deyrnas Unedig, yn cefnogi brenhiniaeth gyfansoddiadol fel pennaeth seremonïol y wladwriaeth. Nid oes gennym frenhiniaeth weithredol yn y wlad hon, a da iawn hynny hefyd. Mae'r pŵer gyda'r bobl drwy sefydliadau cynrychioliadol fel Cynulliad Cenedlaethol Cymru. Credaf y dylem ymhyfrydu yn ein brenhiniaeth oherwydd mae'n rhoi bri anferth i'n gwlad yn y byd mawr. Pwy mewn gwirionedd a allai enw arlywydd yr Almaen neu arlywydd yr Eidal a gwledydd eraill? Ni allwch, ond mae'r Frenhines yn un o'r bobl enwocaf yn y byd ac mae yna fantais economaidd enfawr—er bod yn gas gennyf gyfiawnhau'r frenhiniaeth ar sail mor faterol—ond mae yna fantais economaidd enfawr i'r wlad hon—