3. Pa sylwadau cyfreithiol y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cyflwyno mewn perthynas ag apeliadau yn erbyn penderfyniad Arolygiaeth Gofal Cymru i dynnu statws cofrestredig yn ôl o feithrinfeydd a chanolfannau gofal plant? OAQ52085

Arolygiaeth Gofal Cymru sy'n gwneud penderfyniadau ynglŷn â diddymu statws cofrestredig darparwyr gofal dydd. Mae gan yr arolygiaeth annibyniaeth weithredol. Mae gan ddarparwyr gofal dydd sy'n ddarostyngedig i benderfyniadau diddymu hawl i apelio'n erbyn y penderfyniadau hynny yn y tribiwnlys haen gyntaf.

Diolch i chi am yr ateb hwnnw, Gwnsler Cyffredinol. Nid yw'n ymddangos yn llawer, ond dyna ni. Gwnsler Cyffredinol, efallai y byddwch yn ymwybodol o achos meithrinfa Bright Sparks yn Nhai-bach yn fy etholaeth, sydd wedi bod ar gau ers y llynedd yn dilyn honiadau o orfodi bwyd ar blant ac ataliaeth mewn perthynas â phlant ifanc. Mae'r rhain yn faterion sy'n rhaid eu hymchwilio, oherwydd mae'n rhaid eu cymryd o ddifrif, ac nid oes unrhyw amheuaeth ynglŷn â hynny. Mewn gwirionedd, cynhaliwyd achos llys ac fe gafodd tri unigolyn eu cyhuddo a'u herlyn, ond cafwyd hwy'n ddieuog o'r holl gyhuddiadau, ac felly cawsant eu rhyddhau o fai. Nawr mae'n ymddangos nad yw'r ffaith eu bod wedi cael eu rhyddhau o fai gan y llys yn ddigon i Arolygiaeth Gofal Cymru ailgyhoeddi'r drwydded, sy'n awgrymu bod y dystiolaeth a gyflwynwyd yn dal i gael ei hystyried yn ddigonol gan Arolygiaeth Gofal Cymru. Pa arweiniad y gall Llywodraeth Cymru ei roi i Arolygiaeth Gofal Cymru i sicrhau, er bod yr angen i ddiogelu plant mewn amgylchiadau lle y caiff honiadau eu gwneud yn hollbwysig er mwyn sicrhau eu diogelwch yno, fod ymchwiliad trylwyr yn cael ei wneud, ac os na fydd erlyniad yn dilyn hynny, fod cynllun yn cael ei roi ar waith, gan weithio gyda'r sefydliad, i sicrhau bod y meithrinfeydd hynny'n cael cyfle i ailagor mewn ffordd a ddiogelir?

Bydd yr Aelod yn deall bod yr achos unigol y mae'n cyfeirio ato—mae'n anodd i mi wneud llawer o sylwadau penodol ynglŷn â hynny. Mae gan unrhyw ddarparwyr sy'n dymuno herio penderfyniad yr arolygiaeth hawl i apelio i'r tribiwnlys haen gyntaf, tribiwnlys annibynnol sy'n arbenigo mewn achosion o'r math hwn. Mae'n crybwyll y darparwr gofal plant yn ei etholaeth ei hun a bydd yn gwybod bod gwrandawiad ar y gweill yn y tribiwnlys haen gyntaf ar hyn o bryd mewn perthynas â diddymu penderfyniad a wnaed gan Arolygiaeth Gofal Cymru. Barnodd y rheithgor yn Llys y Goron Abertawe na phrofwyd yr achos yn ôl y safon sy'n gymwys ar gyfer llys troseddol, yn amlwg, ond mae'r baich profi'n wahanol yn yr achosion hyn, felly rydym yn aros i weld beth fydd canlyniad yr apêl gan y feithrinfa yn erbyn y penderfyniad i ddiddymu eu statws cofrestredig.