Part of the debate – Senedd Cymru am 3:43 pm ar 8 Mai 2018.
Diolch ichi am y sylwadau hynny. Yn fras mae yma dri chwestiwn. Ar y pwynt ynghylch menywod na chawsant eu credu, a'r frwydr i gael eu credu, a sut y bydd hynny'n cael ei oresgyn, wel, mae'r cyhoeddusrwydd sylweddol i hyn—eto a gynhyrchwyd gan, fel y dywedais yn fy natganiad cychwynnol, y menywod dewr a phenderfynol a gododd y mater—yn rhan o hynny. Mae'r rhybudd diogelwch cleifion a gyhoeddwyd gan y prif swyddog meddygol yn 2014 yn rhan o hynny. Mae'r holl waith a wnaed gan NICE yn rhan o hynny. Mae ystod o wahanol gamau gwahanol yn cael eu cymryd i geisio gwneud yn siŵr bod pobl yn cael eu credu.
Ac mae hefyd her ehangach yn y fan yma am y modd y darperir iechyd a gofal, ac mae'n mynd yn ôl i ofal iechyd darbodus, cysyniad a ddechreuodd yng nghanol tymor diwethaf y Cynulliad yma yng Nghymru. Mae'n ymwneud â deall yr hyn sy'n bwysig i'r claf, ac am gael perthynas llawer mwy cyfartal gyda'r person hwnnw a'r gweithiwr gofal iechyd proffesiynol. A phan fo'r person hwnnw yn codi pryderon, yn hytrach na dim ond ei ddiystyru a chymryd agwedd nawddoglyd, mewn gwirionedd mae'n ymwneud â gwrando ar y person hwnnw i ddeall beth sy'n digwydd ac i gydnabod bod angen iechyd a gofal parhaus arno.
Yn ychwanegol at eich pwynt am feddygon teulu, rwy'n credu ei bod yn werth cyfeirio at argymhelliad 6 a sut yr ydym yn bwrw ymlaen ag ef wrth sicrhau bod cyngor arbenigol ar gael i feddygon teulu. Roedd yn rhan o'r pryder gan gynrychiolydd y meddygon teulu yn y grŵp gorchwyl a gorffen i wneud yn siŵr bod gan feddygon teulu eu hunain y gallu i ddeall, nid dim ond y symptomau posib, ond yna ble y gallent fynd i gael y cyngor, cymorth a chefnogaeth arbenigol hwnnw. Daw hynny'n ôl eto at sylwadau agoriadol hyn nad oedd lefel uchel o ymwybyddiaeth o'r problemau wrth iddyn nhw gael eu hadrodd, ac rwy'n credu, yn blwmp ac yn blaen, pe byddai mater iechyd dynion wedi bod, byddai lefel uwch o ymwybyddiaeth a mwy o dderbyn ar unwaith bod pobl yn wynebu heriau mewn gwirionedd.
O ran eich pwynt ynghylch pryd a sut y byddwn ni'n gallu bwrw ymlaen â'r argymhellion, gan gynnwys y canolfannau arbenigol, wel dyna pam yr wyf i wedi cyhoeddi y bydd yna grŵp gweithredu i fwrw ymlaen â hynny, gyda'r lefel ofynnol o bwysoli yn y gwasanaeth iechyd. Felly, dyna pam y bydd prif weithredwr un o'n byrddau iechyd mwyaf yn bwrw ymlaen ac yn cadeirio'r grŵp hwnnw, ac yn deall y nifer cywir o bobl y bydd angen iddynt fod yn rhan o hwnnw i ddeall sut yr ydym ni'n cynllunio'r gwasanaeth hynny ac yna gwneud yn siŵr bod cyllid ar gael i geisio datblygu hynny hefyd, yn hytrach na dim ond gofyn i bobl ddefnyddio'r adnoddau presennol. Byddwch chi'n deall, yn y sefyllfa ariannol sydd ohoni, fod ychwanegu cyllid newydd i'r maes hwn yn ymrwymiad sylweddol pan rydym yn ceisio gwneud arbedion mewn meysydd darparu eraill.
Felly, mae hyn yn flaenoriaeth wirioneddol, ac rwy'n cydnabod y bydd angen inni wneud mwy. Soniais am yr adolygiad endometriosis sy'n digwydd a'r adolygiad anymataliaeth ysgarthol sydd hefyd yn digwydd. Bydd yn rhain yn gwneud yn siŵr nad ydym yn gweld y materion hyn fel materion ar wahân yn unig, ond yn eu deall gyda'i gilydd, ac yn gwneud yn siŵr ein bod yn gweld gwelliant gwirioneddol. Pan fydd gennyf amserlenni mwy pendant, fe wnaf wrth gwrs adrodd yn ôl i chi ac Aelodau eraill y Cynulliad.