Part of the debate – Senedd Cymru am 4:42 pm ar 8 Mai 2018.
Diolch ichi, Ysgrifennydd y Cabinet, am nodi'r bygythiadau a'r cyfleoedd sy'n wynebu Cymru, a hefyd am benodi Mark Barry, sydd yn frwd iawn o blaid trafnidiaeth gyhoeddus ac felly, credaf, bydd o fudd mawr i nodi ein safbwynt. Ond, yn amlwg, nid yw'r holl ysgogiadau gennym ni. Un o bryderon mawr rhai o'm hetholwyr yw codiad cynyddol prisiau tocynnau trên, sy'n llawer mwy na'r cynnydd mewn cyflogau. Ar gyfer y rhai sydd angen teithio y tu allan i Gymru ar gyfer gwaith, mae'n dipyn o gosb, yr hyn a godir. Pe byddai'r cynnydd mewn prisiau yn cael ei adlewyrchu wedyn mewn buddsoddi cynyddol mewn cerbydau a Wi-Fi ychwanegol a mwy o drenau, byddai, rwy'n siŵr, wedi'i dderbyn, ond y ffaith yw nad dyna beth sy'n digwydd.
Mae gennym her anferth yn y ffaith bod ein Llywodraeth y DU yn canolbwyntio cymaint ar dde-ddwyrain Lloegr. Pe byddent wedi dechrau HS2 ym Manceinion, yn hytrach nag yn y de-ddwyrain, efallai y byddech yn argyhoeddedig eu bod yn dechrau edrych ar system drafnidiaeth sy'n cynnwys y DU gyfan, ond, yn amlwg, nid yw hynny am ddigwydd.
Un o'r materion mawr i'm hetholwyr yw'r uwchraddio angenrheidiol ar orsaf Caerdydd Canolog, a fydd yn fuan heb ddigon o gapasiti i reoli'r nifer cynyddol o drenau y mae pobl am inni eu darparu. Mae hynny'n rhywbeth na allwn ni ei wneud oni bai bod Llywodraeth y DU yn rhoi arian i GWR neu Network Rail i wneud rhywbeth yn ei gylch. Felly, mae arnaf ofn ei bod yn enghraifft dda o pa mor ddibynnol yr ydym ni ar haelioni Llywodraeth y DU.
Rwy'n cofio pan wnaeth Chris Grayling ganslo trydaneiddio Abertawe, ar unwaith dechreuodd siarad am y pethau y gallai ef ei wneud gyda'r arian i fynd i dde-orllewin Lloegr, sy'n warthus. Felly, mae'n rhaid cael cyswllt rheilffyrdd a bws addas ar gyfer y diben, ac rwy'n edrych ymlaen at y diwrnod y mae'r rhain gennym wedi'u hymuno â'i gilydd.