A gaf i ofyn am ddau ddatganiad neu gamau gweithredu gan y Llywodraeth? Yn gyntaf oll, a gawn ni ddechrau gyda Bil yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael)? Ers inni basio'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol fel Cynulliad, mae Tŷ'r Arglwyddi wedi diwygio'r Bil. Fel y digwyddodd, rhoddodd egwyddorion amgylcheddol ar wyneb y Bil, rhywbeth yr wyf yn ei gefnogi, ond na wnaethant ymgynghori â ni ar hynny, felly rydym ni'n gweld at beth y mae'r broses hon yn ein harwain ni. Dywedodd yr Athro Tim Lang wrth bwyllgor y Cynulliad ddoe y gellir bellach sathru Cymru dan draed o ran polisi amaethyddol oherwydd ein hufudd-dod ar y Bil. Dywedodd Michael Gove wrth felin drafod ar gyfnewid polisi ddoe nad oedd, mewn gwirionedd, y gwaith wedi gorffen o ran penderfynu pa feysydd sy'n mynd i ba le pan fyddan nhw'n dod yn ôl o'r Undeb Ewropeaidd, gan ychwanegu o bosibl at y 26 a nodwyd eisoes yn y cytundeb rhyng-lywodraethol. Ac, yn eironig, ar ôl inni basio ein cynnig cydsyniad deddfwriaethol, mae Tŷ'r Cyffredin wedi penderfynu na fydd yn ymdrin â Bil yr UE am rai wythnosau eto, sy'n tanlinellu'n wir y pwynt a wnes i fod gennych ddigon o amser i daro bargen well.

Felly, beth nawr? A gawn ni ddatganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid, sy'n gyfrifol am hyn, yn nodi sut yn union y bydd y Cynulliad nawr yn cael gwybod am newidiadau i'r Bil? Nid oes gennym reolaeth dros hyn bellach; rydym ni wedi pasio'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol. Ond bydd diwygiadau yn cael eu gwneud. Bydd amseru yn digwydd. Bydd pethau wedi digwydd ar gam gwahanol yn Nhŷ'r Cyffredin, ac mae potensial y bydd ping-pong yn ôl ac ymlaen rhwng yr Arglwyddi a'r Cyffredin ar hyn. Rwy'n credu ei bod yn bwysig inni ddeall sut y byddwn ni'n cael gwybod am hynny o hyn ymlaen. Mae'r egwyddor o roi'r newyddion diweddaraf i'r Cynulliad yn y cytundeb rhynglywodraethol ac rydych chi wedi ymrwymo i hynny. Felly, a gawn ni ddatganiad yn nodi sut y caiff hyn ei wneud, fesul cam, ac a fydd gennym ni efallai, os oes angen, rai dadleuon pellach yn amser y Llywodraeth ar rai egwyddorion a allai ddod i'r amlwg dros yr wythnosau i ddod, oherwydd nad ydym ni'n credu bod y gwaith wedi ei gwblhau o ran yr hyn y mae'r Llywodraeth yn meddwl y bydd yn ei wneud ar y meysydd hyn eto? Felly, dyna un maes.

Yr ail beth yr hoffwn gael datganiad arno gan y Llywodraeth, os oes modd—neu efallai y byddai llythyr at Aelodau yn briodol yn hyn o beth hefyd—yw, wrth gwrs, o ran y refferendwm yng Ngweriniaeth Iwerddon ddydd Gwener—refferendwm o'r enw 'Diddymu'r 8fed'. Nid oes a wnelo hwn ddim â Chynulliad Cymru, wrth gwrs, nid yw'n ymwneud dim â ni, ac eithrio, mewn ffordd, fod a wnelo â ni wedi'r cyfan, oherwydd bod llawer o ddinasyddion Iwerddon yn byw yng Nghymru ac yn gallu pleidleisio yn y refferendwm hwn. Mae llawer o golegau, darllenais mewn man eraill, wedi bod yn helpu myfyrwyr i ddychwelyd adref i bleidleisio yn y refferendwm, a byddai gennyf ddiddordeb mewn deall a yw'r broses honno wedi ei dilyn yma yng Nghymru hefyd. Os nad yw Diddymu'r 8fed yn llwyddiannus, yna gallwn dybio y bydd menywod o Iwerddon yn parhau i deithio i Gymru ac i weddill y DU er mwyn cael erthyliadau. Dyma'r sefyllfa ryfedd y mae'r Weriniaeth ynddi ar hyn o bryd, sef ei bod yn goddef erthyliad, cyn belled â'i fod yn cael ei wneud yn rhywle y tu allan i Weriniaeth Iwerddon, wrth gwrs. Felly, mae yna fuddiant yn y fan hon, a byddai gennyf ddiddordeb i gael gwybod a yw Llywodraeth Cymru wedi cael unrhyw gyswllt â dinasyddion Gwyddelig, â Llysgenhadaeth Iwerddon, wrth gefnogi gallu dinasyddion Gwyddelig i ddychwelyd i bleidleisio yn refferendwm Iwerddon. Ac efallai y gall pob un ohonom ddweud 'Tá' i Ddiddymu'r 8fed.