2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:39 pm ar 22 Mai 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Lloyd David Lloyd Plaid Cymru 2:39, 22 Mai 2018

(Cyfieithwyd)

Arweinydd y tŷ, fel aelodau o'r grŵp trawsbleidiol ar olwg, rydym ni'n clywed rhai hanesion eithaf torcalonnus gan gleifion gofal llygaid sy'n dioddef cyfnodau o oedi erchyll yn eu triniaeth, ac mae oedi o ran gofal dilynol yn broblem fawr ar draws Cymru. Yr wythnos diwethaf, gofynnais i Lywodraeth Cymru ryddhau data ynghylch maint y broblem gofal dilynol yng Nghymru, fesul bwrdd iechyd, gan nad yw'r ffigurau hyn wedi'u cyhoeddi. Mae'r data'n frawychus, ac yn dangos, o'r 114,000 o gleifion sy'n aros am apwyntiad dilynol yng Nghymru ddiwedd mis Mawrth eleni, fod 54,000 ohonyn nhw wedi aros y tu hwnt i'r dyddiad adolygu y cytunwyd arno yn glinigol. Pam y mae hynny'n bwysig? Wel, mae archwiliadau clinigol wedi dangos bod tua 90 y cant o gleifion ar restrau dilynol offthalmoleg yn dioddef o gyflyrau megis dirywiad macwlaidd gwlyb sy'n gysylltiedig ag oedran, glawcoma a retinopathi diabetig—cyflyrau sy'n golygu bod y cleifion mewn perygl o niwed anwrthdroadwy neu ddallineb, os na chânt eu trin o fewn y cyfnod dilynol clinigol y cytunwyd arno. Mae'r sefyllfa'n gwbl warthus ac mae yna anghysondeb amlwg o ran y capasiti a'r galw o fewn y system, ac mae'n sefyllfa sydd wedi bod yn digwydd ers blynyddoedd. Yng ngoleuni'r ffigurau syfrdanol hyn, a wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol gytuno i gyflwyno datganiad i'r Siambr hon a fydd yn amlinellu sut y mae'n mynd i'r afael â'r amseroedd aros gwarthus hyn ar gyfer cleifion gofal llygaid?