6. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg: Addysg Perthnasoedd a Rhywioldeb

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:13 pm ar 22 Mai 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 5:13, 22 Mai 2018

(Cyfieithwyd)

Rwy'n credu—. Fel y dywedais, nid wyf yn credu ei bod hi byth yn rhy gynnar i ddechrau addysgu plant am werthoedd a moeseg, a hoffwn ailadrodd y pwynt a wneuthum yn gynharach yn y sicrwydd a roddais i Darren Millar, sef nad oes gennyf unrhyw fwriad i blant ddysgu gwersi nad ydynt yn briodol ar gyfer eu hoedran. Nawr, mae'r Aelod newydd ddweud mai polisi ei phlaid yw na ddylid bod unrhyw addysg rhyw—rwy'n credu mai dyna oedd hi—o dan 11 oed. Felly, tybiaf na ddylid bod unrhyw addysg rhyw yn ein hysgolion cynradd. Dim ond ychydig wythnosau yn ôl y cawsom ddadl yn y Siambr hon am dlodi misglwyf ac urddas misglwyf. Y gwir amdani yw, oherwydd— [Torri ar draws.] Y gwir amdani yw— [Torri ar draws.] Y gwir amdani yw, oherwydd y newidiadau yn y ffordd y mae plant yn tyfu, mae'r oed y mae'r rhan fwyaf o ferched yn dechrau eu misglwyf yn gostwng a gostwng a gostwng. Ceir llawer o ferched yn ein hysgolion cynradd sydd a'u misglwyf wedi dechrau. Pe byddai'r Aelod yn cael ei ffordd, yna ni fyddai unrhyw allu yn ein cwricwlwm i helpu i baratoi ein plant ar gyfer y pethau hyn sydd ar fin digwydd iddynt. Ac nid yn unig wrth baratoi merched ar gyfer yr hyn sydd ar fin digwydd iddynt—i allu esbonio i'r dosbarth cyfan nad ydych yn tynnu coes y plentyn oherwydd y gwelwch dywelion misglwyf neu dampon yn ei bag, oherwydd dyna sut y mae hi yn y byd. Nawr, rwy'n sylweddoli bod gan yr aelod safbwynt pendant, ond mae'n rhaid imi ddweud, diolch byth, ei bod hi yn y lleiafrif yn y Siambr hon, ac yn bwysicach fyth, ei bod hi yn y lleiafrif yn y sgwrs ddinesig ehangach. Croesawyd y cyhoeddiad heddiw gan ein comisiynydd plant, gan ein comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol, fe'i croesawyd gan elusennau plant, ac fe'i croesawyd gan Relate, elusen perthnasoedd. Fe'i croesawyd yn gyffredinol, oherwydd mae'r hyn y mae'n nhw'n ei ddeall sy'n rhan hanfodol o ran addysgu'n plant yn ymwneud â mwy na Saesneg neu fathemateg neu'r iaith Gymraeg neu wyddoniaeth yn unig, mae'n ymwneud â dysgu iddynt sut y gallant oroesi a ffynnu mewn byd sy'n prysur yn gyflym.

Os ydych chi'n meddwl y gall plant wneud y mwyaf o'u cwricwlwm ac o'u cyfleoedd dysgu a'u gallu i ddysgu'r pynciau traddodiadol hynny os nad ydyn nhw wedi deall am drais yn y cartref neu os nad ydyn nhw wedi gallu cadw eu hunain yn ddiogel oherwydd y gallan nhw eu hunain fod yn cael eu cam-drin —ni allan nhw ddysgu'r cwricwlwm. Mae hyn yn rhan hanfodol o addysg ein plant, a dywedaf hynny nid yn unig fel Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg, ond fel mam hefyd.