7. Dadl Plaid Annibyniaeth y Deyrnas Unedig: Cyllid Prifysgolion

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:55 pm ar 6 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 4:55, 6 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Nawr, mae angen inni fynd i'r afael â'r broblem sydd gennym ar hyn o bryd—y golled net o raddedigion y clywsom amdani, a hefyd y bwlch sgiliau sydd gennym mewn sectorau hanfodol megis meddygaeth a'r pynciau STEM. Mae data Gwasanaeth Derbyn y Prifysgolion a'r Colegau wedi dangos gostyngiad o tua 14 y cant rhwng 2015 a 2017 yn nifer y myfyrwyr o Gymru sy'n gwneud cais i astudio meddygaeth ar gyfer pob cwrs meddygaeth yn y DU, felly mae'n amlwg fod angen mynd i'r afael â'r broblem. Ac yn fwy cyffredinol, clywsom gyfeirio'n gynharach at yr adroddiad gan felin drafod Resolution Foundation ym mis Awst y llynedd yn dweud wrthym fod Cymru wedi denu bron 24,000 o raddedigion rhwng 2013 a 2016, ond bod dros 44,000 wedi gadael, sef y gwahaniaeth net y cyfeiriodd Darren Millar ato—dros 20,000 o fyfyrwyr. Yn wir, dwy ran arall yn unig o'r DU a oedd â ffigur gwaeth na Chymru, sef Swydd Efrog a Humber a gogledd-ddwyrain Lloegr. Nid yw hyn wedi'i gydnabod fel problem, rwy'n gwybod, ac yn sicr roedd yr Athro Diamond yn ei adolygiad yn cydnabod yr angen i ddenu graddedigion i fyw a gweithio yng Nghymru. Yn wir, fel rhan o'i waith, argymhellodd y dylai Llywodraeth Cymru gymell myfyrwyr i ddod â'u sgiliau i Gymru neu eu cadw yng Nghymru er budd Cymru, ac amlinellodd sut y dylai Llywodraeth Cymru ystyried caniatáu i fenthyciad gael ei ddileu yn rhannol ar gyfer pobl sy'n gweithio mewn swyddi yng Nghymru ac sydd angen talu benthyciad. Ond wrth gwrs, rydym yn dal i aros am weithredu pendant gan y Llywodraeth yn hynny o beth.

Nawr, mae Plaid Cymru wedi cefnogi'r newid yn y ffordd y caiff cyllid ei roi, wrth gwrs, o'r grant ffioedd dysgu i grant cynhaliaeth, ac rydym yn ymwybodol iawn fod y costau ymlaen llaw hynny'n rhwystr, neu fod y costau byw yn rhwystr i lawer rhag cael yr addysg brifysgol y maent ei heisiau. Ond rhaid inni fynd i'r afael â cholli sgiliau a gwybodaeth hanfodol o fewn economi Cymru, wrth inni weld pobl ifanc yn gadael i astudio mewn mannau eraill ac yn aml yn peidio â dychwelyd i Gymru.