Part of the debate – Senedd Cymru am 4:59 pm ar 6 Mehefin 2018.
Yn ôl y Sefydliad Siartredig Personél a Datblygu, mae bron draean o'r holl raddedigion, a dwy ran o dair o'r rhai sy'n astudio'r gyfraith, yn mynd i swyddi sy'n talu llai nag £20,000 y flwyddyn, ac er bod graddedigion yn llai tebygol o fod yn ddi-waith, mae llawer ohonynt yn y pen draw yn gweithio mewn sectorau lle mae eu gradd yn amherthnasol. Rhaid inni sicrhau nad yw'r costau sy'n gysylltiedig â chael gradd yn fwy na'r manteision o astudio am flwyddyn neu fwy yn ychwanegol. Rhaid inni hefyd sicrhau bod y cyflenwad o gyrsiau prifysgol yn cyfateb i'r galw yn y farchnad swyddi. Wrth gwrs, dylai pobl ifanc fod yn rhydd i astudio beth bynnag y dymunant, ond dylent gael y ffeithiau i gyd, a dyna pam y galwn ar CCAUC i adolygu cyrsiau gradd o safbwynt enillion disgwyliedig a chyhoeddi'r canlyniadau. Dylai darpar fyfyrwyr feddu ar yr holl ffeithiau i'w galluogi i wneud dewisiadau gwybodus.
Hefyd, dylem ddefnyddio cyllid myfyrwyr i gymell pobl ifanc i astudio am raddau mewn pynciau lle y ceir prinder. Mae prinder enfawr yng Nghymru o feddygon teulu, nyrsys, radiograffyddion ac endosgopegwyr, ac eto nid ydym yn gwneud digon i annog mwy o bobl ifanc i mewn i'r meysydd hyn. Pe baem yn dileu ffioedd dysgu ar gyfer myfyrwyr meddygol, ar gyfer myfyrwyr nyrsio a rhai sy'n astudio pynciau STEM, byddem yn cymell mwy o bobl i ddod yn radiograffyddion neu endosgopegwyr. Byddai mwy o bobl ifanc yn ystyried dod yn feddygon neu nyrsys pe baent yn cael eu rhyddhau o ddyled myfyrwyr. Mae prinder mewn sawl maes yn ein GIG, a thrwy gael gwared ar ffioedd dysgu, gallem annog pobl ifanc i astudio ar gyfer gradd briodol, yn hytrach na wynebu'r risg o faich dyled a swydd ar gyflog isel ar ddiwedd blynyddoedd o waith caled ac astudio.
Hefyd mae gennym brinder gofalwyr ac amrywiaeth o alwedigaethau o fewn ein sector iechyd a gofal lle nad oes angen gradd. Rhaid inni estyn allan at bobl ifanc a thynnu sylw at y ffaith nad oes angen gradd i gael swydd dda bob amser. Rhaid inni roi cymaint o bwyslais ar hyfforddiant galwedigaethol ag a wnawn ar addysg uwch. Mae ein system addysg i fod i arfogi pobl ifanc â'r sgiliau i gael mynediad at y farchnad lafur. Rydym yn gwneud cam â llawer o bobl ifanc drwy ganolbwyntio ar addysg uwch yn unig. Rhaid inni arfogi pobl ifanc â'r sgiliau cywir a'r darlun cyfan o ran y farchnad lafur. Rydym angen mwy o feddygon, nyrsys, ffisiotherapyddion, therapyddion galwedigaethol, rhaglenwyr cyfrifiadur a dadansoddwyr data, nid rhagor o bobl ifanc gyda gradd yn y gyfraith, miloedd o bunnoedd o ddyled ac sy'n ennill llai na'r cyfartaledd cenedlaethol o ran enillion graddedigion.
Rwy'n annog yr Aelodau i gefnogi'r cynnig ger eich bron heddiw, fel y gallwn roi camau ar waith i sicrhau ein bod yn cymell pobl ifanc i astudio pynciau lle bydd galw am eu sgiliau ac y cânt eu gwobrwyo'n unol â hynny. Diolch.