Mae Llafur, yn eu gwelliant, yn ceisio troi hon yn ddadl ynglŷn â mynediad at gyrsiau prifysgol. Mae honno'n sgwarnog lwyr. Nid ymwneud â chynwysoldeb, amrywiaeth neu fynediad y mae hyn. Mae'n ymwneud â'r hyn sy'n digwydd i'r rhai sy'n dilyn cyrsiau gradd. Mae'n ymwneud â sicrhau ein bod yn trin yr israddedigion a'r graddedigion hyn yn deg, ac nid yn eu camarwain drwy roi gobaith di-sail iddynt.

Y llynedd, cododd dyled benthyciadau myfyrwyr i fwy na £100 biliwn am y tro cyntaf, ac mae'r Cwmni Benthyciadau i Fyfyrwyr yn dweud na fydd y rhan fwyaf o raddedigion byth yn talu eu dyled benthyciad myfyrwyr gyfan cyn iddi gael ei diystyru 30 mlynedd ar ôl iddynt raddio. Mae hwnnw'n ffigur mawr iawn, £100 biliwn. Dywedodd uwch economegydd gyda NatWest fod dyledion myfyrwyr yn cynyddu'n gyflymach nag unrhyw fath arall o ddyled, ac yn bwrw dyledion cardiau credyd o £68 biliwn i'r cysgod. Dywedodd yr uwch economegydd gyda NatWest,

Mae'r ffigurau diweddaraf hyn yn dangos bod dyled myfyrwyr yn dod yn fwy o flaenoriaeth bob blwyddyn. Dyled myfyrwyr yw'r math o fenthyciad sy'n tyfu gyflymaf ac mae'n prysur ddod yn bwysig yn economaidd.

Mae'n rhagweld, dros y tymor hwy, fod dyled benthyciadau myfyrwyr yn debygol o ddyblu i £200 biliwn o fewn chwe blynedd.

Rydym yn aml yn cymharu ein hunain â gwledydd yr ystyriwn eu bod yn llai hael na ni. Gwelwn fod pobl yn aml yn cymharu ein GIG â chost gofal iechyd yn UDA ac rydym yn tybio bod gan y gwledydd hynny system addysg uwch lai cynhwysol na ni, ac eto y ddyled gyfartalog ymysg myfyrwyr yn yr Unol Daleithiau yw £27,000, o'i gymharu â chyfartaledd dyled myfyriwr yn y DU, sy'n fwy na £32,000. Felly, hyd yn oed os yw'r ddadl yn ymwneud â hygyrchedd, mae'n methu o'r cychwyn pan fydd gennym system addysg uwch sy'n llai hygyrch nag un America oherwydd y ddyled uwch a fydd gan y myfyrwyr hynny. Yn amlwg, mae gorfodi graddedigion i ysgwyddo dyled na fydd y mwyafrif ohonynt byth yn gallu ei thalu'n ôl yn mynd i niweidio eu pŵer prynu a'r penderfyniadau y byddant yn eu gwneud ynghylch pensiynau, buddsoddiadau a phrynu tŷ.

Mae'r system bresennol, lle mae bron bawb yn cael eu hannog ar lwybr prifysgol llawn dyledion, hyd yn oed ar gyfer galwedigaethau gydag incwm is na'r hyn a gysylltir yn draddodiadol â graddedigion, yn fom sy'n tician i'r economi, heb sôn am yr unigolyn sydd â chyllideb bersonol wedi'i niweidio am ei oes. Mae gwelliant y Torïaid yn sôn am fynd i'r afael â draen dawn o Gymru, ac nid wyf yn amau bod problem gyda'r draen dawn, ond y prif achos drosto yw prinder swyddi priodol yng Nghymru. Felly, mae'n gwyro oddi ar y pwynt, yn sgwarnog braidd, os caf ddweud. Er fy mod yn cytuno mewn egwyddor ag argymhelliad Diamond, mae cymell graddedigion i aros yng Nghymru yn ddiwerth i raddau helaeth os na allant ddod o hyd i swydd addas yng Nghymru, felly mae gwelliant Plaid Cymru yn dipyn o sgwarnog hefyd.

Mae Alistair Jarvis, prif weithredwr Universities UK, wedi honni, ac rwy'n dyfynnu, y bydd rhywun sy'n mynd i brifysgol yn ennill ar gyfartaledd tua £10,000 y flwyddyn yn fwy na rhywun sydd heb gael gradd. 

Diwedd y dyfyniad. Ond lai na blwyddyn yn ôl, nododd y BBC ffigurau gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol yn datgelu bod y bwlch cyflogau o ran graddedigion rhwng 21 a 30 oed ychydig yn llai, ar £6,000. A dangosodd arolwg yn 2014 nad oedd un o bob pedwar o raddedigion ond yn ennill £20,000 ddegawd ar ôl graddio, pan oedd y cyflog cyfartalog ar gyfer pob gweithiwr, yn raddedigion a rhai heb radd, yn £26,500. Mae'n amlwg yn annerbyniol hefyd nad oedd chwarter y graddedigion ond wedi ennill £11,500 yn y flwyddyn gyntaf ar ôl cwblhau eu gradd a £16,500 yn unig ar ôl tair blynedd. Felly, mae'r honiadau hyn sy'n cael eu gwneud am gyrsiau gradd, ac rwyf wedi gofyn cwestiynau am hyn yn y lle hwn o'r blaen—wyddoch chi, lle mae'r dadansoddiad o ba mor ddefnyddiol y bydd y cyrsiau gradd hyn? Faint o arian y mae pob cwrs gradd yn mynd i'w greu i'r unigolyn graddedig sy'n graddio o'r cwrs hwnnw? Oni bai bod gwybodaeth gywir yn cael ei rhoi i fyfyrwyr chweched dosbarth ynglŷn â pha fath o fuddsoddiad y maent yn mynd i orfod ei wneud a'r enillion a gânt ohono ar ffurf cyflog, maent yn gweithredu ar ddyfalu pur, ac maent yn cael cam.

Mae'r syniad fod cynnydd yn nifer y graddedigion yn brawf ein bod yn fwy cynhwysol ac wedi cynyddu symudedd cymdeithasol yn nonsens llwyr. Mae angen archwiliad trylwyr o gyllid prifysgolion fel y gallwn gadw pobl ddisgleiriaf Cymru yng Nghymru ac fel nad ydym yn llethu miloedd ar filoedd o'n pobl ifanc â dyledion a fydd yn effeithio ar eu bywydau cyfan. Bydd cynigion UKIP yn sicrhau'r canlyniadau y mae ein myfyrwyr yn eu haeddu, ac rwy'n annog yr Aelodau i'w cefnogi. Diolch.