2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:30 pm ar 12 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 2:30, 12 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Arweinydd y tŷ, byddwch yn ymwybodol o benderfyniad Llywodraeth yr Alban i gynnal ymchwiliad i blismona streic y glowyr, a byddwch yn ymwybodol bod hyn oherwydd bod Llywodraeth y DU wedi gwrthod, sawl gwaith—fe wnaeth yr Ysgrifenyddion Cartref, Amber Rudd, ac yna Teresa May, y gwnes i gyfarfod â hi sawl gwaith, wrthod cynnal ymchwiliad o'r fath, er gwaetha'r ffaith bod llawer iawn o dystiolaeth newydd a dogfennau wedi dod i'r golwg. Ac mae'n bwysig, nid dim ond oherwydd nifer y glowyr o Gymru a gafodd eu harestio, eu cyhuddo ac yna'u herlyn yn llwyddiannus—a gymerodd gamau yn erbyn—yr heddlu am erlyniad maleisus, ond hefyd oherwydd y ffugio tystiolaeth a'r camddefnyddio pŵer a ddigwyddodd, ac o ble y daeth y gorchmynion ar gyfer y cam-drin hwnnw. Ei berthnasedd, wrth gwrs, yw bod yr ymddygiad hwnnw wedyn, wrth gwrs, wedi'i ailadrodd yn Hillsborough ac yna ymchwiliadau Rotherham. A dyna pam y mae'r ymddygiad hwnnw yn bwysig. Nawr, gall yr Alban gynnal yr ymchwiliad oherwydd y bod y sefyllfa plismona wedi'i datganoli yno, ac ni allwn ni. A gaf i ofyn felly mai'r hyn y bydd Llywodraeth Cymru yn ei wneud yw cefnogi'n ffurfiol gamau Llywodraeth yr Alban i gynnal ei hymchwiliad ei hun yno, ond y bydd hefyd yn dweud wrth yr Ysgrifennydd Cartref newydd unwaith eto ei bod hi'n hen bryd i Lywodraeth y DU gynnal yr ymchwiliad hwnnw nawr, gan ddatgelu'r dogfennau sydd ar gael? Oherwydd mae yna gwestiynau gwirioneddol i'w hateb ynghylch cam-drin pŵer, o ble y daeth y gorchmynion mewn gwirionedd, ac ni all rhywun ond holi'r cwestiwn: beth sydd gan y Llywodraeth Dorïaidd i'w guddio?