Part of the debate – Senedd Cymru am 5:08 pm ar 12 Mehefin 2018.
Diolch i chi, Madam Llywydd. Ysgrifennydd y Cabinet, nid wyf yn synnu o gwbl at eich ymateb. Yn y blynyddoedd yr wyf i wedi bod yma yn Aelod Cynulliad, cefais y fraint o gadeirio'r Pwyllgor Cyllid am dymor. Rwyf hefyd wedi eistedd ar rai o'r pwyllgorau polisi difrifol iawn, sef addysg ac iechyd. A thro ar ôl tro ar ôl tro ar ôl tro, rwyf wedi darganfod polisïau lle bu'r monitro yn brin iawn, fawr ddim mesur, fawr ddim dadansoddi effeithiolrwydd polisi yng ngwir ystyr y gair.
Yma mae gennym ni ger ein bron gynnig ar gyfer darn o ddeddfwriaeth. Er fy mod i yn cydnabod bod eich cymal machlud yn well nag yr oedd, a bod nifer fawr o bobl yn ac wedi ei groesawu, y realiti yw mai anaml iawn y caiff deddfwriaeth ei diddymu. Yn wir, rwy'n ei chael hi'n anodd meddwl am ddarn o ddeddfwriaeth yn y Cynulliad sydd wedi'i diddymu erioed, ond mae croeso ichi fy nghywiro. Felly, rwy'n teimlo'n gryf iawn, iawn—yn gryf iawn—fod angen inni mewn gwirionedd wneud yn siŵr ein bod yn casglu data cywir. Fel y dywedodd fy nghyd-Aelod wrthyf, dim ond munud yn ôl, pam ar y ddaear na fyddem ni eisiau casglu'r data hwn? Pam na fyddem ni eisiau canfod faint o bobl y bydd hyn yn effeithio ar eu pocedi, yn andwyol, sydd erioed wedi cael problem gydag yfed? Pam na fyddem ni eisiau canfod faint o bobl allai ffeirio alcohol am gyffuriau? Pam na fyddem ni eisiau canfod sut allai trais yn y cartref newid o ganlyniad i hyn? Pam na fyddem ni eisiau canfod yr effaith bosib ar ganolfannau triniaeth alcohol a chyffuriau ac ar yr arian ychwanegol y mae angen inni ei roi iddyn nhw, a'r costau? Felly, ni allaf ddeall pam na fyddech chi'n gwneud hynny. Felly, i mi mae eich dadl yn gwbl ffug. Rwy'n siomedig iawn nad ydym ni'n rhoi ar unrhyw ddarn o'n deddfwriaeth—ond rydym ni'n sôn am yr un yma, felly fe wnaf i ganolbwyntio ar yr un yma—nad ydym ni'n rhoi yn y Bil yr hyn y byddwn ni yn ei fesur a sut y byddwn ni'n mesur. Rwy'n derbyn bod mesuriadau yn newid, ac rwy'n derbyn eich bod yn mynd i ychwanegu mwy o bethau—ac yn gwbl briodol—a dyna pam mae gennym ni'r union beth hwn:
'unrhyw nodweddion neu faterion eraill y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried eu bod yn briodol.'
Ond rwyf o'r farn ei bod hi'n briodol ein bod ni mewn gwirionedd yn mesur nifer o'r agweddau eraill hyn. Dyma beth yr ydym ni wedi'i glywed yn y pwyllgorau, dyna beth mewn gwirionedd y cytunodd yr holl bwyllgor trawsbleidiol arno a dweud y dylem ni ei wneud, ac nid ydych chi eisiau gwneud hynny, ac rwy'n credu bod hynny'n wael iawn.