Part of 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Ynni, Cynllunio a Materion Gwledig – Senedd Cymru am 1:46 pm ar 13 Mehefin 2018.
Diolch i chi am yr ymateb hwnnw. Nid ydym yn gwybod eto pa fath o gytundeb a geir gyda'r UE yn y pen draw. Un peth rydym yn ei wybod yw mai tua 75 y cant hunangynhaliol yw'r DU yn gyfan mewn cynhyrchion bwyd. Ceir anghydbwysedd sylweddol o ran masnach rhwng Prydain a'r UE mewn cynhyrchion bwyd a diod, felly mae yna bosibilrwydd enfawr, pe bai'r UE yn ddigon ffôl i gymhwyso tariffau sylweddol ar fewnforion o'r DU, y byddwn yn dial ac y bydd bwyd sy'n dod o'r UE ar hyn o bryd yn cael ei amnewid am fwyd sy'n cael ei dyfu yng Nghymru a rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig. Gyda chynnyrch llaeth, er enghraifft, tua £1 biliwn y flwyddyn yw ein hallforion i'r UE, ond rydym yn mewnforio £2 biliwn o'r UE. Yn achos cig eidion, rydym yn mewnforio tua 400,000 tunnell y flwyddyn, ond nid ydym ond yn allforio 180,000 tunnell. Gyda phorc, rydym yn mewnforio tua 1 filiwn tunnell y flwyddyn, ond nid ydym ond yn allforio un rhan o bump o hynny—200,000 tunnell. Felly, mae yna gyfle gwych i amnewid y cynnyrch a gaiff ei fewnforio. Nid ydym yn gwybod pa fath o drefn y byddwn yn ei hwynebu, ond byddai'n sicr yn synhwyrol i ni gynllunio ar y sail nad oes unrhyw fargen go iawn a mynd ati felly i baratoi ffermwyr Cymru a'r diwydiant yn gyffredinol i amnewid yr allforion yr ydym yn cystadlu â hwy o'r UE i Brydain. Felly, pa gymorth y gall Llywodraeth Cymru ei roi i ffermwyr ac eraill yn y sector amaethyddol i fanteisio ar y bwlch rydym yn ei ddioddef mewn masnach ar hyn o bryd?