Part of 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus – Senedd Cymru am 2:32 pm ar 13 Mehefin 2018.
Mae'r Aelod Ceidwadol yn defnyddio cyni fel pe bai'r rhodd fwyaf y mae llywodraeth leol erioed wedi ei chael. Gadewch imi ddweud hyn: mae yna broblemau sylweddol yn wynebu llywodraeth leol heddiw. Mae'r rhan fwyaf ohonynt yn deillio o ganlyniad i'r cyfyngiadau ariannol y maent yn eu hwynebu, ond nid pob un ohonynt. Mae llywodraeth leol Cymru wedi bod yn glir sawl gwaith ei hun fod 22 awdurdod lleol yn ormod ac nad yw'n gynaliadwy. Maent wedi dweud hynny ar sawl achlysur. Nawr, yr hyn sy'n rhaid i ni ei wneud yw edrych am ffordd ymlaen.
Nawr, nid wyf wedi clywed ymateb gan lefarydd y Ceidwadwyr ar ffordd gadarnhaol ymlaen. Y peth hawsaf yn y byd i’w wneud yw darllen y papurau newydd i Aelodau'r Cynulliad Cenedlaethol, ond buaswn yn awgrymu mai ymateb annigonol yw hynny i'r heriau sy'n ein hwynebu. Nawr, dywedais yn glir iawn fy mod am weld dadl gadarnhaol; rwyf am weld dadl gyfoethog. Rwyf am weld dadl ynglŷn â sut y byddwn yn datganoli pwerau ledled Cymru, a sut y grymuswn awdurdodau lleol, a sut y grymuswn ddinasyddion. A byddaf yn gwbl glir, fel yr oeddwn mewn ateb cynharach i'r Aelod dros Arfon, nad gwleidyddion, mewn neuaddau sirol neu’r lle hwn, sy'n berchen ar lywodraethiant ein gwlad; pobl y wlad hon sy'n berchen ar lywodraethiant y wlad hon.