Yn wir. Diolch yn fawr iawn. Diolch i chi am yr ymyriad hwnnw.

Nawr, y llynedd—. Gyda llaw, mae'r asesiad hwn hefyd yn cynnwys y cyfeiriad at ofal seibiant ym mhwynt 5 y cynnig gwreiddiol, ac rwyf wedi bod yn rhoi camau ar waith i sicrhau bod yr hawliau ehangach hyn yn cael eu gwireddu, a dyna yw hanfod hyn. Nawr, y llynedd, cyhoeddais £3 miliwn o gyllid cylchol newydd i gynorthwyo awdurdodau lleol i ddarparu gofal seibiant ychwanegol ar gyfer gofalwyr, gan gynnwys gofalwyr ifanc, sydd wedi cael eu crybwyll. Ac o ran gwelliant 7, mae hyn yn cynorthwyo awdurdodau lleol i ddatblygu gofal seibiant ychwanegol yn seiliedig ar anghenion gofalwyr yn eu hardal. Hwy sydd yn y sefyllfa orau i farnu sut y dylid defnyddio hwn. Ond hefyd, gall byrddau partneriaeth rhanbarthol ddefnyddio'r gronfa gofal integredig hefyd i gefnogi gofalwyr. Rydym wedi ryddhau £50 miliwn o arian refeniw yn 2018-19, a chaiff gofalwyr eu cydnabod fel un o'r grwpiau craidd y dylai'r arian hwn fynd tuag ato.

Mewn perthynas â phwynt 4 y cynnig gwreiddiol, mae Llywodraeth Cymru yn ymrwymedig i fonitro effaith y Ddeddf gwasanaethau cymdeithasol a llesiant, fel y dywedais, a chyhoeddi data a'i wneud yn fwy cadarn. Dangosodd yr adroddiad blynyddol cyntaf y cyfeiriais ato nad oes digon o ofalwyr yn cael asesiad ar hyn o bryd. Felly, o wybod hyn, ac yn seiliedig ar ymgysylltiad â gofalwyr a sefydliadau cynrychiadol, cyhoeddais dair blaenoriaeth genedlaethol ar gyfer gofalwyr yng Nghymru, sef: cefnogi bywydau ochr yn ochr â gofalu, nodi a chydnabod gofalwyr, a darparu gwybodaeth, cyngor a chymorth i ofalwyr. Ochr yn ochr â hynny, rwyf wedi ymrwymo dros £1 filiwn yn 2018-19 i gefnogi cynnydd yn erbyn y blaenoriaethau cenedlaethol hyn. Ond yn ogystal, bydd grŵp cynghori'r Gweinidog ar ofalwyr yn darparu fforwm cenedlaethol yn awr ar gyfer llywio gwelliannau i ofalwyr a darparu ymateb traws-sector i'r heriau sy'n wynebu gofalwyr. Gan gyfeirio at welliant 5, ac i gydnabod y materion sy'n effeithio ar ofalwyr ifanc, rydym wedi gwahodd Plant yng Nghymru, y sefydliad y mae Llywodraeth Cymru yn ei gyllido i redeg y rhwydwaith gofalwyr ifanc, a'r comisiynydd plant, i ymuno â'r grŵp hwn. Byddaf yn mynychu'r cyfarfod cyntaf a fydd yn cyfarfod y mis hwn, a byddwn yn cael diweddariadau rheolaidd gan grŵp y Gweinidog.

Nawr, gellir gweld effeithiau gofalu mewn sawl rhan wahanol o fywydau pobl. Felly, rhaid i gymorth i ofalwyr fod yn drawsadrannol, yn drawslywodraethol. Felly, gan gyfeirio at bwynt 3 y cynnig gwreiddiol, gwyddom fod gofalwyr ifanc yn wynebu rhwystrau ychwanegol i addysg, ac maent yn cynnwys rhwystrau ariannol. Felly, rwy'n falch iawn fod newidiadau a wnaed yn sgil adolygiad Diamond o gyllid addysg uwch a chyllid myfyrwyr yn golygu, o 2018-19, y bydd gan bob myfyriwr hawl i gymorth ariannol sy'n cyfateb i'r cyflog byw cenedlaethol tra byddant yn astudio. Ond mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn gweithio'n agos hefyd, fel y crybwyllwyd gan Vikki ac eraill, gydag ysgolion a cholegau er mwyn sicrhau nad yw gofalwyr ifanc, a allai fod yn absennol yn amlach na'u cyfoedion, dan anfantais o ran cael mynediad at grantiau addysgol. Gall gofalwyr fod yn hyderus y byddant yn derbyn cymorth ariannol priodol tra byddant yn astudio.

Gan symud ymlaen yn awr at welliant 3, rydym yn cydnabod yr anawsterau y gall pob gofalwr eu hwynebu wrth gydbwyso swydd yn erbyn y galwadau o fod yn ofalwr di-dâl. Rydym wedi dyfarnu cyllid i Gofalwyr Cymru yn 2018-19 ar gyfer rhwydwaith Cyflogwyr Gofalwyr Cymru, ac roeddwn yn falch o'i lansio y bore yma. Bydd y prosiect hwn yn cynorthwyo cyflogwyr mawr a bach ledled Cymru i greu gweithle mwy ffafriol i ofalwyr drwy gymorth un i un, hyfforddiant a digwyddiadau. Ar gyfer oedolion ifanc sy'n ymuno â'r gweithlu, dylai'r cymorth a gynigir gan Gyrfa Cymru fod yn addas ar gyfer yr unigolyn. Ar gyfer gofalwyr ifanc, dylai cyngor ystyried y cyfrifoldebau gofalu gan ganolbwyntio ar opsiynau sydd ar gael—codi dyheadau, meithrin hyder a chefnogi cynlluniau mwy hirdymor.

Os caf droi at welliant 6, mae gofalwyr ifanc a gofalwyr sy'n oedolion ifanc wedi mynegi diddordeb cryf yn y cerdyn adnabod i ofalwyr ifanc. Nawr, mae Llywodraeth Cymru ar hyn o bryd yn ariannu Ymddiriedolaeth y Gofalwyr—. Roedd hi'n bleser, gyda llaw, gallu cyfarfod â YMCA gyda Bethan yr wythnos diwethaf—fe drof at hynny mewn eiliad. Ond ar hyn o bryd rydym yn ariannu Ymddiriedolaeth y Gofalwyr i gefnogi datblygiad y cardiau hyn. Bydd y cardiau adnabod, a fydd yn atal pobl ifanc rhag gorfod datgelu gwybodaeth am eu rôl fel gofalwyr dro ar ôl tro ac yn egluro, ac yn eu cynorthwyo i ddod o hyd i gymorth, yn cael eu cynllunio gyda gofalwyr ifanc a'u profi gyda gweithwyr proffesiynol, gan gynnwys athrawon, meddygon a fferyllwyr. [Torri ar draws.] Os caf droi at rai o'r manylion, oherwydd mae'n—. Roedd y gwaith YMCA yn ddefnyddiol iawn ynddo'i hun, ond mae hyn yn mynd y tu hwnt i hynny. Mae'n ymwneud â darparu amrywiaeth o opsiynau i Lywodraeth Cymru ar gyfer dylunio'r cerdyn adnabod cenedlaethol, a ddatblygir gyda gofalwyr ifanc, ac a brofir gan amrywiaeth o weithwyr proffesiynol, cynhyrchu'r pecyn cymorth, y canllawiau a'r adnoddau yn electronig ac yn ddwyieithog, hwyluso trafodaeth genedlaethol chwarterol o amgylch y bwrdd er mwyn i wasanaethau gofalwyr allu datrys problemau, cymorth gan gymheiriaid, dysgu, hwyluso'r broses genedlaethol i ofalwyr ifanc allu rhoi adborth yn ddienw am eu profiadau o ymgeisio am gerdyn adnabod a'i ddefnyddio, a darparu adroddiadau chwarterol wedyn i Lywodraeth Cymru a gwasanaethau gofalwyr—[Torri ar draws.] Nid oes gennyf amser, Bethan. Mae'n wir ddrwg gennyf. Buaswn wrth fy modd, ond nid oes gennyf amser. Rydym yn hyrwyddo'r cerdyn adnabod i ofalwyr ifanc drwy bartneriaid rhwydwaith a sianeli cyfryngau cymdeithasol, a chyflwynir adroddiadau cynnydd yn rheolaidd at sylw grŵp cynghori'r Gweinidog ar ofalwyr.

Nawr, ychydig o bethau eraill wrth orffen. Rwyf wedi siarad ag Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Thrafnidiaeth, sy'n awyddus iawn i weithio gyda mi i archwilio'r cymorth sydd ar gael yn y presennol ac a allai fod ar gael yn y dyfodol i helpu gofalwyr ifanc yng Nghymru gyda chostau trafnidiaeth ac i archwilio a ellid cysylltu hyn, yn wir, â'r cerdyn adnabod. Felly, buaswn yn annog yr Aelodau i gefnogi gwelliant 1 i'r prif gynnig, a gwelliannau 4, 6, 8 a 9 hefyd, yn yr ysbryd y cynhaliwyd y ddadl hon ynddo, ac ysbryd cefnogaeth drawsbleidiol yn ystod Wythnos y Gofalwyr. Nid yw rhai ohonynt yn berffaith, ond mae'r ysbryd a'r bwriad yn dda a gallwn eu cefnogi.

Rwy'n brin o amser, felly—