Prif Weinidog, heb fod cymaint â hynny yn ôl, dywedasoch ei bod yn rhyfedd nad oes gan Gymru ei—

Mae angen i chi ofyn y cwestiwn ar y papur trefn.

Esgusodwch fi; mae'n ddrwg gen i. Nid yw ar y papur trefn. Ah, dyma chi. Mae'n ddrwg gen i.

Peidiwch â rhoi'r bai ar y papur trefn, Mr McEvoy. [Chwerthin.]

1. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am gymorth Lywodraeth Cymru ar gyfer criced yng Nghymru? OAQ52353

Trwy Chwaraeon Cymru, rydym ni wedi darparu £537,000 i Criced Cymru eleni i gynorthwyo datblygiad y gêm ledled Cymru.

Diolch, a diolch am eich amynedd. Heb fod cymaint â hynny yn ôl, dywedasoch ei bod yn rhyfedd nad oes gan Gymru ei thîm criced cenedlaethol ei hun. Ac mae'n ymddangos yn rhyfeddach nawr bod Iwerddon yn aelod prawf llawn o'r Cyngor Criced Rhyngwladol, a bod yr Alban yn curo Lloegr mewn gemau undydd rhyngwladol. Felly, ble mae Cymru? Rwy'n credu bod llawer o bobl yma yn ei gweld hi'n rhyfedd y gellir disgrifio tîm o'r enw Lloegr, heb unrhyw chwaraewyr o Gymru, sy'n chwarae o dan faner Lloegr, tri llew ar y crys, ac y gellir ei ddisgrifio fel Cymru. Nawr, mae Morgannwg, y bu ganddynt amheuon am dîm Cymru, yn galw ar rywun i lunio cynllun busnes i archwilio sut i gael tîm sirol a chenedlaethol llwyddiannus. Felly, a wnaiff eich Llywodraeth chi gefnogi awgrym Morgannwg trwy gomisiynu astudiaeth o ddichonoldeb ar sefydlu tîm criced cenedlaethol Cymru, neu a wnewch chi adael i gricedwyr a chefnogwyr Cymru barhau i gael eu cynrychioli mor wael gan Loegr?

Wel, yn y pen draw, mater i Griced Cymru ac i Glwb Criced Morgannwg yw hwn, ac nid i'r Llywodraeth. Nid oes unrhyw amheuaeth y byddai effaith ariannol difrifol pe byddem ni'n cystadlu yn ein henwau ein hunain yn sydyn. Ceir marc cwestiwn ynghylch pa un a fyddai Morgannwg yn goroesi, a fyddai'r stadiwm yn hyfyw, ac, yn wir, yr hyn a fyddai'n digwydd o ran y cymorth ariannol y mae criced yng Nghymru yn ei dderbyn. Rwy'n deall bod llawer a hoffai, yn eu calonnau, weld tîm criced Cymru, ond, wrth gwrs, ceir realiti ariannol yn y fan yma y mae'n rhaid ei ystyried ac, i mi, rwy'n credu ei bod hi'n well gadael y mater i'r awdurdodau criced.

Prif Weinidog, fel llawer o gampau ledled Cymru, mae criced ar lefel llawr gwlad ac amatur yn dod o dan bwysau sylweddol, yn ariannol ac o safbwynt cyfranogiad. Nawr, dros y penwythnos, efallai y byddwch chi wedi gweld bod Undeb Rygbi Cymru wedi cyhoeddi cynllun arbrofol a fyddai'n golygu bod rygbi ieuenctid yn symud i dymor yr haf. Nawr, er fy mod i'n sicr yn cydnabod bod rhai o'r rhesymau a roddwyd gan Undeb Rygbi Cymru yn ddealladwy, a gaf i ofyn pa drafodaethau y mae eich Llywodraeth chi wedi eu cael, neu y bydd yn eu cael dros yr wythnosau nesaf, i sicrhau nad yw criced yng Nghymru yn cael ei wasgu neu ei niweidio'n sylweddol gan y penderfyniad hwn, oherwydd does bosib nad yw hi er budd pawb bod gan pob camp yng Nghymru, gan gynnwys criced a rygbi, eu cyfnod eu hunain i ffynnu?

Roedd yn fater a godwyd gyda mi yn ystod y penwythnos. Ceir gorgyffwrdd sylweddol rhwng y campau eisoes. Roedd adeg pan fyddai pobl yn barod iawn i chwarae rygbi yn y gaeaf a chriced yn yr haf, ac nid oedd y gorgyffwrdd yno; nid oedd yno pan oeddwn i yn yr ysgol yn sicr, pan oeddem ni'n chwarae ar leiniau llethrog gyda hen bêl ac un pad—dyna oedd y ffordd i ddysgu criced, os cofiaf i. Ond y pwynt difrifol yw hwn: mae'n bwysig bod criced yn gallu apelio at bobl ifanc, mor ifanc â phosibl. Mae'r sefyllfa wedi gwella. Gwn, pan roedd fy mab yn iau, ei fod yn cael chwarae pêl-droed yn chwech oed, rygbi yn saith oed, ond nid criced tan ei fod yn 11 oed. Fe wnaeth hynny newid yn gyflym iawn a chymerodd ran mewn rhywfaint o griced. Yr hyn sy'n bwysig yw bod criced yn parhau i apelio at blant o'r oedran ieuengaf posibl, ac, er tegwch, mae hynny'n rhywbeth sydd yn digwydd nawr. Felly, dylai criced allu dal ei dir ei hun, yn fy marn i.

Un o'r adnoddau mwyaf grymus, does bosib, ar gyfer annog criced ieuenctid yng Nghymru fyddai cael tîm criced cenedlaethol y gallai pobl ifanc ar hyd a lled y wlad ymdrechu i fod yn aelod ohono a dod o hyd i esiampl dda ynddo. Rydych chi'n dweud nad yw hwn yn fater i Lywodraeth. Gadewch i ni ystyried efallai beth allai fod yn fater i Lywodraeth. Mae gennych chi uned digwyddiadau mawr, er enghraifft, sy'n ariannu llu o ddigwyddiadau er mwyn rhoi Cymru ar y map, er mwyn marchnata Cymru, er mwyn dod â budd economaidd i Gymru. A wnaiff Llywodraeth Cymru hyd yn oed ystyried y posibilrwydd o ddefnyddio cyllid digwyddiadau mawr i roi cychwyn ar dîm criced cenedlaethol i Gymru, fel, os mynnwch chi, digwyddiad mawr parhaol a allai ddod â manteision cenedlaethol gwirioneddol?

Mae'r cyllid digwyddiadau mawr ar gael ar gyfer digwyddiadau untro, nid ar gyfer cyllid refeniw parhaus. Ond mae'n iawn i ddweud, wrth gwrs, ei bod yn ffordd dda o hyrwyddo Cymru. Ond nid ydym ni'n denu digwyddiadau sydd â thimau Cymru ynddynt yn unig, os caf ei roi felly. Rydym ni newydd gael Ras Hwylio Volvo. Roedd Cymry yn cymryd rhan, ond nid oedd tîm Cymru. Y pwynt oedd tynnu sylw'r byd at Fae Caerdydd, ac at Gymru, ac i weld beth y gallem ni ei gynnal. Yr un peth gyda Chynghrair y Pencampwyr—oedd, roedd Cymro yn cymryd rhan, yn amlwg, ond nid oedd unrhyw dimau o Gymru ynddo. Credaf felly ei bod hi'n hynod bwysig ein bod ni'n gallu arddangos ein hunain fel gwlad sy'n gallu cynnal digwyddiadau mawr. Rydym ni wedi gwneud hynny'n hynod lwyddiannus. Ni yw'r wlad leiaf o bell ffordd, er enghraifft, i gynnal Cynghrair y Pencampwyr, a Chaerdydd yw'r ddinas leiaf i gynnal Cynghrair y Pencampwyr. Rydym ni wedi ei wneud, ac nid oes unrhyw reswm pam na allwn ni ei wneud eto. Ni ddylai fod wedi ei glymu i ba un a oes tîm Cymru yn y digwyddiad ai peidio o ran a allwn ni gefnogi'r digwyddiad hwnnw wedyn.