9. Dadl: Dwy Flynedd ers Refferendwm yr UE

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:38 pm ar 19 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 6:38, 19 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

A gaf i yn syml ddweud hyn wrtho? Bydd e'n cofio, fel yr wyf innau, er na fydd pawb yn y Siambr hon yn cofio, y gyfres Fawlty Towers. Daw adeg lle mae'r Major yn Fawlty Towers yn gwneud y camgymeriad o chwilio am Almaenwyr ac mae'n rhaid i Basil Fawlty ddweud wrtho bod y rhyfel drosodd. Ac mae'r rhyfel drosodd. Dydy'r UE ddim yn bŵer gelyniaethus. Dydy'r UE ddim yn eistedd yno yn Calais yn edrych ar glogwyni Dover â bwriad maleisus. Mae'r UE yn bartner i ni ac mae angen i ni wneud yn siŵr ein bod yn negodi gyda nhw fel partner ac nid fel pŵer gelyniaethus, fel y dywedodd ef.

Byddai'n rhyfeddol pe na byddai'r UE yn allforio mwy mewn gwerth i'r DU nag yr oedd y DU yn ei allforio i'r UE. Yn syml iawn, mae'r UE yn fwy o lawer na'r DU, wrth gwrs ei fod yn mynd i wneud hynny. Ond mae canran yr allforion o'r UE i'r DU yn llawer llai na chanran yr allforion sy'n mynd o'r DU i'r UE. Dyna'r gwahaniaeth. Nid dim ond y nifer gwirioneddol sy'n bwysig; mae'r ganran yn bwysig.

Unwaith eto mae'n gwneud y pwynt pe byddai ef wedi bod yng ngofal hyn byddai popeth wedi'i wneud. Wel, dywedodd Nigel Farage y byddai gennym ni fargen â'r Unol Daleithiau o fewn 48 awr. Iawn, roedd yn dweud hynny â'i dafod yn ei foch—wel, gallech chi byth ddweud gydag ef os oedd ei dafod yn ei foch. Mewn dadl roedd yn siarad drwy'i het; ni chaech chi ddweud yn groes iddo. Ond y realiti yw, a yw mewn gwirionedd yn dweud bod yr Unol Daleithiau yn aros yno i wneud bargen â'r DU ar delerau sy'n ffafriol i'r DU? Dydw i ddim yn credu hynny. Mae rhethreg Arlywydd yr Unol Daleithiau, yn sicr, yn dangos fel arall.

Gwrandewais ar yr hyn a ddywedodd Leanne Wood. Byddwn i yn ei hatgoffa ei bod hi a minnau, ar y mater hwn, ar yr un ochr. Mae hi'n fy atgoffa o rhywun sy'n chwarae ar dîm rygbi sy'n rhedeg o amgylch y cae yn ceisio taclo aelodau ei hochr ei hun, yn hytrach na chanolbwyntio ar yr wrthblaid draw yn y fan yna. Nhw yw'r wrthblaid draw yn y fan yna. Nhw yw'r bobl sy'n ceisio gwrthod Brexit synhwyrol i bobl Cymru. [Torri ar draws.] Mewn eiliad, mi wna i roi cyfle i chi. Mewn eiliad, iawn.

Dywedais i wrthi hi ar y pryd fy mod i o'r farn ei bod yn naïf i gynnal ymgyrch drawsbleidiol yng nghanol etholiad. Fe wnaethom ni dreulio ein holl amser yn lladd ar ein gilydd yn rhan o'r broses ddemocrataidd. Doedd yr etholwyr ddim yn mynd i'n credu ni wythnos yn ddiweddarach ein bod ni i gyd yn sydyn yn ffrindiau unwaith eto. Dim fel yna mae'n gweithio. Roedd yr amseru'n anghywir. Mae hi'n iawn, dywedais i wrth David Cameron, 'Peidiwch â chynnal y refferendwm ym mis Mehefin—