Part of the debate – Senedd Cymru am 6:26 pm ar 20 Mehefin 2018.
Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd. Rwy'n falch iawn fod Mick Antoniw wedi rhoi'r cyfle hwn inni yn ystod Wythnos y Ffoaduriaid i drafod pwysigrwydd gweithio gyda'n holl gymunedau yng Nghymru, pa un a ydynt yn perthyn i grwpiau ffydd neu grwpiau heb ffydd—pob ffydd a dim ffydd, fel rydym yn ei ddweud. Mae'r dyfyniad a ddarllenodd ar y diwedd yn crynhoi ein hagwedd at lle y dylem fod i raddau helaeth, ac fel y dywedais mewn dadl yn gynharach, Ddirprwy Lywydd, yr hyn yr ydym am ei gofio fwyaf yn ystod Wythnos y Ffoaduriaid yw ein dyneiddiaeth gyffredin ac nid unrhyw beth sy'n ein rhannu. Ar ddiwrnod Great Get Together Jo Cox mae ei geiriau fod gennym lawer mwy yn gyffredin â'n gilydd na'r pethau sy'n ein gwahanu yn werth eu cofio yn y cyd-destun hwn.
Mae ymgysylltu â'n holl gymunedau yn ffactor pwysig iawn wrth ddarparu cydlyniant cymunedol ledled Cymru, gan gynnwys cymunedau ffydd a'r rheini sydd wedi ymrwymo i safbwyntiau athronyddol eraill am fywyd, megis dyneiddiaeth. Rydym yn ymrwymedig iawn i barhau â'n gwaith i feithrin a hyrwyddo gwerthoedd a dealltwriaeth a rennir ar draws ein holl gymunedau yng Nghymru.
A gaf fi ddweud, ar lefel bersonol, fy mod yn cefnogi galwad Julie Morgan o blaid datganoli priodas? A bydd yn rhaid i chi faddau i mi, Ddirprwy Lywydd, wrth i mi adrodd hanesyn bach arall eto o fy mywyd personol, ond mae fy mab yn priodi ym mis Gorffennaf. Bydd y rhai ohonoch sy'n fy adnabod wedi fy nghlywed yn sôn am hyn. Pan aeth ef a'i ddarpar wraig i gofrestru eu cynigion priodas, gofynnwyd iddynt am broffesiwn eu tadau. Rwy'n falch o ddweud eu bod yn bobl ifanc sydd wedi cael magwraeth dda. Gallent ddweud beth oedd proffesiwn eu mamau, ond nid oedd y naill na'r llall ohonynt yn gwybod beth oedd proffesiwn eu tad, ac roedd hynny'n gysur mawr i mi, ond wrth gwrs ni chaniatawyd iddynt restru proffesiwn eu mamau ar y gostegion, a chredaf fod hynny'n warthus. Felly, hoffwn i ei weld am y rheswm hwnnw'n unig, ond mae yna nifer o bethau y gellid yn hawdd eu moderneiddio yn hyn o beth, gan gynnwys y gallu i gael seremonïau nad ydynt ar hyn o bryd yn cael eu cydnabod mewn ffordd ddyneiddiol. Mae'n bwysig iawn ein bod i gyd yn gallu mynegi ein safbwyntiau, gwrando gyda pharch ar safbwyntiau pobl eraill, a gwella'r modd y gallwn gydweithio i helpu i sicrhau bod Cymru'n gymdeithas oddefgar iawn.
Mae'r Wythnos Rhyng-ffydd eleni, rhwng 12 a 16 o fis Tachwedd, yn gyfle i ni ddathlu a chryfhau goddefgarwch a dealltwriaeth o werthoedd a rennir ar draws pob ffydd a dim ffydd. Credaf fod hwnnw'n bwynt pwysig iawn. Yng nghyfarfod y Fforwm Cymunedau Ffydd ar 3 Ebrill eleni, dywedodd Cyngor Rhyng-ffydd Cymru ei fod yn ystyried ffordd o allu clywed safbwyntiau credoau sydd heb eu cynrychioli a'u gwasanaethu yng nghyfarfodydd y fforwm drwy'r cyngor rhyng-ffydd. Rydym yn edrych ymlaen at eu penderfyniad, gydag enw i'w gyflwyno fel argymhelliad i'r Prif Weinidog ei ystyried, ac rydym wedi croesawu'r ymagwedd honno gyda golwg ar fod yn gymdeithas gynhwysol a chydgysylltiedig, gan werthfawrogi, fel y dywedai'r dyfyniad a ddarllenodd Mick Antoniw, dyneiddiaeth a chydymdrech pawb ar y blaned.