Part of the debate – Senedd Cymru am 3:24 pm ar 27 Mehefin 2018.
Rwy'n falch o gymryd rhan yn y ddadl bwysig hon. Ddoe, soniais yn y datganiad ar y morlyn llanw am y ffyrnigrwydd a'r dicter diatal yn Abertawe, a ddiwrnod yn ddiweddarach mae'r ffyrnigrwydd diatal hwnnw'n dal i fod yn ddiatal, rhaid i mi ddweud, a dyna'r rheswm dros y ddadl hon y prynhawn yma.
Mae carfannau o raddedigion peirianneg yn Abertawe, dwsinau o fusnesau lleol a chontractwyr bach wedi bod yn aros am benderfyniad cadarnhaol ar swyddi cyflog uchel o ansawdd da ers blynyddoedd, miloedd ohonynt, fel ym maniffesto'r Ceidwadwyr. Roedd yna obeithion uchel ar gyfer y fenter fawr arloesol hon, ac ni allwn, mewn unrhyw ffordd, fychanu'r ymdeimlad o ddinistr y mae Abertawe a'r gymuned rwy'n byw ynddi yn ei deimlo yr wythnos hon—brad a dinistr llwyr. Maent yn disgwyl ateb grymus gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru. Rwy'n derbyn bod ein dwylo wedi'u clymu yn gyfansoddiadol i raddau helaeth. Dyma hyd a lled ein hateb grymus i newyddion dinistriol ac echrydus. Mae cannoedd o bobl wedi cysylltu â phob un ohonom, nid fi yn unig. Mae yna ffyrnigrwydd yno—ffyrnigrwydd llwyr—ac nid yw, mewn unrhyw ffordd, yn fater o chwarae gêm wleidyddol o gwbl.
Mae'n rhaid dal rhywun i gyfrif am hyn. Mae Ysgrifennydd Gwladol Cymru i fod i ymladd ar ein rhan. Prin iawn yw'r dystiolaeth o'r frwydr honno dros y misoedd diwethaf, mae arnaf ofn—prin iawn. Rydym yn gwybod beth yw'r ffigurau. Yr un prisiau streic yn Hinkley Point. Iawn, byddai 30c yn ychwanegol i'w dalu yn ein biliau trydan o ganlyniad i'r morlyn llanw—30c yn hytrach na £15 ychwanegol yn sgil y diwydiant niwclear. Ond yn fwy na hynny, mae'n wastraff llwyr o ddiwydiant arloesol o'r radd flaenaf a fyddai wedi'i leoli yng Nghymru—yn Abertawe i ddechrau, y prosiect braenaru, ond hefyd Caerdydd, Casnewydd, Bae Colwyn. Dyna'r dinistr rydym yn ei deimlo o ganlyniad i'r penderfyniad ofnadwy hwn. [Torri ar draws.] Mae'n frad ac mae'n enfawr, ac mae wedi mynd, yn llwyr. Dyna pam rydym yn cael y ddadl hon. Mae'n rhaid dwyn rhywun i gyfrif am hyn, ac nid oes gennyf unrhyw hyder, nid oes gennym unrhyw hyder yn Ysgrifennydd Gwladol Cymru. Darren—yn amlwg, ni allwch glywed.