Arweinydd y tŷ, a gaf i ofyn am ddau ddatganiad gan Lywodraeth Cymru? Mae'r un cyntaf yn ymwneud ag addysg ac mae'n gysylltiedig â phenderfyniad Cyngor Castell-nedd Port Talbot i gau Ysgol Gyfun Cymer Afan. Cawsom ddatganiad yn ddiweddar gan Ysgrifennydd y Cabinet ynghylch cau ysgolion gwledig a'r ymgynghoriad yn ogystal â chanlyniad o hwnnw. Yn amlwg, hoffwn i gael diffiniad o'r hyn a ystyrir yn ysgol wledig, oherwydd mae ardaloedd yn y Cymoedd y gellid eu hystyried yn y categori hwnnw. Rwyf ar ddeall hefyd y bydd hynny'n dod i rym fis Tachwedd, ond mae'r penderfyniad wedi'i wneud yn yr haf, felly beth fydd effaith hyn? Rwy'n credu bod cyfle i ofyn cwestiynau mewn cysylltiad â'r agwedd arbennig honno i weld beth fydd effaith hyn, oherwydd nid yw'r cynnig i gau tan fis Medi nesaf, felly mewn gwirionedd bydd yn digwydd ar ôl mis Tachwedd, felly mae angen edrych yn ofalus iawn ar hynny.

Yr ail ddatganiad yw'r cwestiwn am Orkambi; mae'r cyffur hwnnw ar gyfer y rhai hynny sy'n dioddef o ffibrosis systig. Rwyf ar ddeall bod y cyffur yn effeithiol yn achos tua 50 y cant o'r bobl sy'n dioddef o'r cyflwr hwnnw. Ysgrifennais at Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Lles yn ystod yr haf gyda chwestiynau ysgrifenedig, ac rwyf wedi cael atebion sy'n dangos nad yw wedi cael trafodaethau â Vertex ei hun, ond mae wedi gofyn i'r Grŵp Strategaeth Feddyginiaethau Cymru fynd i gyfathrebu â nhw. Mae angen inni edrych ar y goblygiadau. Gall y cyffur helpu pobl â ffibrosis systig, a'r hyn sy'n bwysig yw ei fod yn helpu pobl ifanc ac felly gall newid eu dyfodol. Felly, a gaf i ddatganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet ar sefyllfa Orkambi yn y GIG yng Nghymru i sicrhau ein bod, lle bynnag y bo modd, yn helpu'r bobl ifanc hyn i oresgyn cyflwr sy'n wirioneddol wanychol iddyn nhw ac sy'n gallu cwtogi eu bywydau?