Part of the debate – Senedd Cymru am 2:28 pm ar 18 Medi 2018.
Codais i'r mater o'r cynnydd sydyn mewn troseddau cyffuriau a throseddau sy'n gysylltiedig â chyffuriau cyn y toriad, a hoffwn dynnu sylw at ystadegyn arall sydd ar gael ers mis Awst, pan nad oeddem yma, sef y cynnydd o 29 y cant yn nifer y marwolaethau sy'n gysylltiedig â fentanyl yng Nghymru ac yn Lloegr, ac mae hynny'n rhywbeth y dylem ni oll fod yn bryderus yn ei gylch. Mae'n bryderus iawn bod mwy o ddefnydd o—dydw i ddim yn gwybod a alla i ei ddweud yn gywir, ond carfentanil yw ef, a ddefnyddir mewn gwirionedd fel tawelydd eliffantod. Felly, mae rhai mathau o gamddefnydd o gyffuriau yn gostwng tra bod eraill yn codi.
Rwyf wedi gofyn am yr wybodaeth ddiweddaraf gan Lywodraeth Cymru ar ei pholisi cyffuriau ac unwaith eto pwysleisiais yr angen am syniad o'r rheolau defnyddio sylweddau a reolir, fel y dadleuwyd gan ein comisiynydd heddlu a throseddu Arfon Jones. Nid wyf yn credu ei fod yn rhywbeth y gallwn ni eistedd arno nawr. Rwyf wedi cysgodi'r heddlu—gwn fod Aelodau eraill o'r Cynulliad wedi gwneud hynny yn ddiweddar—ac maen nhw'n dweud wrthyf fod cynnydd mewn troseddau cyffuriau. Ceir rhywbeth o'r enw 'cuckooing', lle maen nhw'n cymryd drosodd gartrefi pobl oedrannus ym Mhort Talbot— maen nhw'n dod o Birmingham a lleoedd eraill yn y DU, yn cymryd drosodd eu cartrefi, ac yn defnyddio'r tai fel man i ddelio mewn cyffuriau. Mae hyn yn rhywbeth y mae'n rhaid inni siarad amdano, yn llawer mwy cyffredin, a gobeithio y gallwn gael rhywfaint o gynnydd ar hyn gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol.
Roedd yr ail gais a oedd gennyf heddiw hefyd yn ymwneud â'r Ysgrifennydd dros Iechyd—rwyf yn addo nad wyf yn canolbwyntio'n ormodol ar un unigolyn. Ond gwelais yng nghofnodion y bwrdd iechyd cymunedol ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg bod diffyg o £32 miliwn yn y Bwrdd Iechyd penodol hwnnw, ac maent ar hyn o bryd mewn trafodaethau â Llywodraeth Cymru ynghylch cynlluniau yn y dyfodol. Hoffwn gael datganiad gan Lywodraeth Cymru yn dweud wrthym sut y maen nhw'n ymyrryd yn y materion hyn, oherwydd os bydd ein byrddau iechyd yn parhau i gael eu camreoli'n ariannol yn y ffordd hon—byddwn yn dweud bod diffyg o'r fath yn systematig—yna dylem fod yn gwybod hynny fel Aelodau Cynulliad, a gwybod sut yr ydych chi'n ymdrin â hynny fel Llywodraeth Cymru.