Part of the debate – Senedd Cymru am 5:16 pm ar 6 Tachwedd 2018.
Diolch, Llywydd. Rwy'n ddiolchgar am y cyfle i esbonio cefndir y cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn ar y Bil Ifori.
Nod Bil y DU yw helpu i warchod poblogaethau eliffantod, yn benodol trwy leihau sathru drwy gyfyngu'n sylweddol ar y farchnad gyfreithiol ar gyfer ifori yn y DU. Bwriad hyn yw lleihau'r galw am ifori yn y DU a thramor, a dylai hyn helpu i roi terfyn ar ladd eliffantod. Rwy'n credu y bydd pawb yn cytuno bod lles ac amddiffyniad yr anifeiliaid hyn yn hollbwysig, a bydd cyflwyno'r Bil hwn yn helpu i gyflawni hyn.
Rhwng 2013-17, cafodd 602 o eitemau ifori neu eitemau sy'n cynnwys ifori eu hatafaelu gan Lu Ffiniau'r DU. Dros y cyfnod o bum mlynedd, mae hyn yn cyfateb i atafaelu 466 cilogram o ifori ac eitemau sy'n cynnwys ifori, gan eu rhoi yn bedwerydd ar y rhestr o gynnyrch a atafaelwyd fwyaf. Rwy'n credu bod darpariaethau'r Bil sy'n gwahardd ac yn rheoleiddio trafodion masnachol ar gyfer ifori yng Nghymru yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad at ddibenion hybu lles anifeiliaid.
Cyflwynwyd gwelliannau hwyr i'r Bil gan Lywodraeth y DU ar 17 Hydref yn Nhŷ'r Arglwyddi. Mae'r gwelliannau hyn yn darparu pwerau i Weinidogion Cymru yn y Bil mewn cysylltiad â Chymru, yn lle bod yr Ysgrifennydd Gwladol yn arfer y pwerau hyn yn gyfan gwbl fel y nodwyd yn y drafft blaenorol. Mae'r gwelliannau arfaethedig i'r Bil yn ei gwneud yn ofynnol i'r Ysgrifennydd Gwladol geisio cydsyniad Gweinidogion Cymru cyn arfer unrhyw swyddogaethau o dan y Bil a allai fod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad. Mae'r gwelliannau hyn yn darparu pwerau penodol i Weinidogion Cymru, gan gynnwys, er enghraifft: gwneud rheoliadau sy'n pennu pa faterion y ceir rhoi sylw iddynt wrth ystyried a yw eitem o werth artistig, diwylliannol neu hanesyddol; gwneud rheoliadau i ddiwygio diffiniad 'ifori' i gynnwys ifori o anifail neu rywogaethau nad ydynt wedi'u cynnwys yn y Bil; a'i gwneud yn ofynnol i'r Ysgrifennydd Gwladol geisio cydsyniad Gweinidogion Cymru i unrhyw ddarpariaeth i wneud rheoliadau sy'n berthnasol yng Nghymru.
Wrth i'r Bil nesáu at ei gamau terfynol yn y Senedd, nid yw'r gwelliannau hwyr hyn wedi caniatáu'r amser y byddem ni wedi ei ddymuno i'r Pwyllgor llawn graffu arnynt, ond rwy'n gobeithio y bydd yr Aelodau yn cefnogi'r Memorandwm Cydsyniad Deddfwriaethol hwn ar y Bil pwysig iawn hwn, a chynigiaf y cynnig.