Part of 2. Cwestiynau i Arweinydd y Tŷ a'r Prif Chwip – Senedd Cymru am 2:36 pm ar 14 Tachwedd 2018.
Os yw o unrhyw werth, rwy'n rhannu eich rhwystredigaeth. Mae llawer o'ch etholwyr yn ysgrifennu'n uniongyrchol ataf fi yn ogystal. Felly, mae gennyf sach fawr iawn o ohebiaeth gan bobl rwystredig ac rwy'n rhannu eu rhwystredigaeth. Ac mae hyn, heb fynd i ailadrodd yr un hen ddadleuon, yn rhan o'r ffordd y cawn ein cyfyngu wrth wneud hyn. Nid yw'n cael ei ystyried yn seilwaith. Caiff ei ystyried fel ymyrraeth y farchnad mewn marchnad sydd eisoes yn bodoli. Felly, bob tro rydym yn ymyrryd, mae'n rhaid i ni ddangos unwaith eto ein bod wedi ein heithrio o'r rheol cymorth gwladol. Mae'n rhaid i ni wneud hynny drwy'r Adran Digidol, Diwylliant, Cyfryngau a Chwaraeon yn Llywodraeth y DU, a thrwy Broadband Development UK. Mae'n broses hir ac arteithiol. Rydym yn cael sgyrsiau parhaus â hwy ynglŷn â sut i gyflymu'r broses honno. Rydym wedi cael llawer o sgyrsiau. Mae fy nghyd-Aelod, y Gweinidog dros dai a minnau, a fy nghyd-Aelod, Ysgrifennydd y Cabinet dros gynllunio, wedi cael nifer o sgyrsiau gydag adeiladwyr tai newydd ledled Cymru ynglŷn â chynnwys y gwaith o osod y ceblau i'r ffordd, o leiaf, pan fabwysiedir y ffordd ac ati, fel y gellir cysylltu â'r band eang yn hawdd pan fydd yn dod ar hyd y briffordd y tu allan. Ceir cytundeb ar gyfer cynlluniau sy'n cynnwys dros 30 o dai, ond mae'r gweddill yn ddibynnol ar y farchnad o hyd. Ac yna, bob tro, mae'n rhaid i mi brofi methiant yn y farchnad.
Felly, rwy'n gobeithio y gallwch glywed fy mod yr un mor rhwystredig â chi ynglŷn â'r sefyllfa hon. Byddai'n help pe bai Llywodraeth y DU yn gallu bwrw ymlaen â'i dyletswydd i ddarparu band eang i bawb, ac os gallem ni ddeall sut yn union y mae gwneud hynny, gallem fynd ati i wneud yr un peth. Rydym yn cael sgwrs helaeth gyda hwy ynglŷn â sut i wneud hynny, a chyn gynted ag y bydd gennyf unrhyw wybodaeth am hynny, rwy'n fwy na pharod i'w rhannu. Ond yn y pen draw, mae band eang yn dal i gael ei drin fel cynnyrch moethus, pan fo'n seilwaith hanfodol mewn gwirionedd, ac mae'n rhaid inni newid yr agwedd honno er mwyn gallu symud yr agenda hon yn ei blaen.