Part of the debate – Senedd Cymru am 2:31 pm ar 8 Ionawr 2019.
A allaf i longyfarch hefyd y Trefnydd ar ei dyrchafiad i'r swydd bresennol? Hoffwn i godi dau fater. Bydd y Dirprwy Weinidog dros ddiwylliant yn ymwybodol bod newid polisi wedi bod gan gorff PPL—corff sy'n dosbarthu arian breindal am y defnydd o recordiau i gwmnïau a cherddorion unigol. Digwyddodd y newid polisi heb unrhyw ymgynghori nac unrhyw rybudd, a heb unrhyw astudiaeth o effaith y newid ar gwmnïau llai, yn enwedig unigolion a chwmnïau sy'n arbenigo mewn recordio caneuon yn y Gymraeg. Mae'r taliadau o dan y system newydd yn ddibynnol ar nifer y gwrandawyr, sydd yn meddwl bod recordiau Cymraeg yn derbyn llai o daliad, wrth gwrs. Mae hyn yn amlwg yn peri gofid ac yn codi pryderon am ddyfodol y diwydiant yma yng Nghymru.
Cafwyd newid tebyg gan y PRS nôl yn 2008. Mae rhai ohonom ni yn cofio'r frwydr honno. Ond cafodd y newid hwnnw ei herio hefyd gan y bargyfreithiwr Gwion Lewis—yr egwyddor a ddadleuwyd yno oedd nad yw gwerth darn o gerddoriaeth yn dibynnu ar nifer y gwrandawyr, ac yn wir fod gwerth darn Cymraeg i orsaf fel Radio Cymru yn uwch oherwydd mai dyna yw arbenigedd a phrif nodwedd yr orsaf. Yn dilyn hyn, byddwn yn ddiolchgar petai'r Dirprwy Weinidog yn barod i ddod â datganiad gerbron y Cynulliad yn datgan yn glir beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud ar y mater yma, i amlinellu unrhyw drafodaethau mae'r Llywodraeth wedi'u cael efo'r BBC ac eraill, ac fel mae'r Llywodraeth yn mynd i fynd ati i gefnogi cwmnïau recordio yng Nghymru yn y dyfodol.