A gaf i hefyd eich croesawu chi, Trefnydd, i'ch swydd newydd? Hoffwn ofyn ichi gysylltu â’r Gweinidog Addysg i ystyried cyflwyno datganiad am y sefyllfa ddifrifol sydd yn mynd rhagddo ym Mhrifysgol Abertawe ar hyn o bryd. Wrth wneud hynny, mae angen imi ddatgan buddiant fel gweithiwr diweddar iawn yn y brifysgol. Bydd yr Aelodau wedi nodi o'r sylw blaenorol, wrth gwrs, ac erthygl heddiw—ac mae'n bwysig dweud yn y cyd-destun hwn—mai rheolwyr y brifysgol eu hunain a benderfynodd wneud y mater hwn yn gyhoeddus cyn yr erthygl yn y Western Mail heddiw. Codwyd pryderon difrifol gyda mi gan aelodau o’r staff, ac rwyf yn ddiolchgar iawn i'r Gweinidog Addysg, a oedd yn ddigon caredig i gwrdd â mi yn breifat cyn y Nadolig i rannu’r pryderon hynny gan yr aelodau o staff. Nawr, bydd llawer o'r Aelodau, rwy'n credu, wedi bod yn bryderus iawn wrth ddarllen yr erthygl yn y Western Mail heddiw gan weld yr effaith ddifrifol ar yr Athro Richard Davies fel unigolyn—er gwaethaf yr hyn sy’n gam neu’n gymwys yn y mater na allwn fynd iddynt—ond rwyf yn gwybod, ac rwyf yn siŵr bod y Trefnydd ei hun yn gwybod hefyd, bod yr Athro Davies yn hysbys i lawer ohonom fel unigolyn anrhydeddus a chwrtais iawn. Mae'n was cyhoeddus rhagorol. Gweddnewidiodd y brifysgol drwy ei arweiniad rhagorol i’r brifysgol sydd bellach yn arwain y byd, ac wrth gwrs mae ganddi bwysigrwydd rhyngwladol i Gymru a phwysigrwydd arbennig i orllewin Cymru.

Nid wyf yn credu ei bod yn ddigon bellach i ddweud mai mater mewnol ar gyfer y brifysgol yn unig yw hwn. Bellach mae'n fater o ddadl gyhoeddus, ac mae’r goblygiadau yn rhy bellgyrhaeddol, ar gyfer enw da y brifysgol ei hun, ar gyfer yr unigolion yr effeithir arnynt ac ar gyfer y sector. Hoffwn ofyn a yw'n bosibl i'r Gweinidog—. Rwyf yn sylweddoli bod y rhain yn faterion cymhleth gan mai sefydliadau annibynnol yw prifysgolion, ond hoffwn ofyn i’r Gweinidog wneud datganiad ynghylch sut y bydd hi’n sicrhau bod Cyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru yn ymyrryd yn yr argyfwng hwn i ddiogelu enw da'r brifysgol ac i sicrhau cyfiawnder i'r unigolion dan sylw. Byddwn yn cynnig bod angen ymchwiliad annibynnol i lywodraeth y brifysgol yn ei chyfanrwydd a thrafod y materion penodol hyn ar frys.