Part of the debate – Senedd Cymru am 2:48 pm ar 8 Ionawr 2019.
Arweinydd y tŷ, hoffwn ofyn am ddatganiad gan Lywodraeth Cymru ynghylch y digwyddiad llygredd olew a ddigwyddodd ym mhorthladd Dyfrffordd Aberdaugleddau rhwng 2 Ionawr a 3 Ionawr. Yn ddealladwy, mae aelodau'r cyhoedd yn bryderus iawn am y gollyngiad ac unrhyw effaith bosib y gallai ei gael ar yr amgylchedd, y bywyd gwyllt a busnesau lleol. Mae'n ardal o ddiddordeb gwyddonol arbennig ac yn enwog yn rhyngwladol am adar y pâl, gweilch y penwaig, adar drycin Manaw a morloi llwyd. Rwyf wedi cysylltu â Valero bob dydd ers dydd Gwener, ac rwyf wedi mynegi fy mhryderon a gofyn am yr wybodaeth ddiweddaraf, ac maen nhw wedi bod yn agored iawn yn yr wybodaeth ddiweddaraf honno, yn fy sicrhau bod y gollyngiad yn cael ei reoli—a bod rhwystrau yn eu lle i helpu i atal ymlediad pellach posib. Ond y gwir amdani yw hyn: mae’r tywydd yn dawel ac wedi bod yn dawel ar hyn o bryd. Mae’r gollyngiad olew, mewn gwirionedd, yn cael ei yrru i lawr i wely'r môr. Mae pethau'n mynd i newid, a byddant yn newid yn gyflym iawn ac yn fuan iawn mae'n debyg, a byddwn yn gweld yr olew hwn yn glanio—ceir tystiolaeth ohono eisoes—ar y traethau yn yr ardal leol. Rwy'n awyddus iawn i glywed bod Llywodraeth Cymru mewn cysylltiad â Valero ac asiantaethau eraill—Cyfoeth Naturiol Cymru a Chyngor Sir Penfro, yn ogystal â’r Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar, yr wyf yn aelod ohoni; byddaf yn datgan buddiant—mewn gwybod beth sy'n digwydd yn y ddaear ac, os oes angen, i gymryd camau cyflym ar unwaith i wella unrhyw niwed amgylcheddol pellach a all ddigwydd, a hefyd a yw Llywodraeth Cymru mewn cysylltiad â Valero i wybod yn union beth sy'n cael ei wneud i atgyweirio'r bibell a ddifrodwyd ac sydd wedi bod yn gollwng yr olew hwn i'r amgylchedd.