Part of the debate – Senedd Cymru am 3:25 pm ar 20 Chwefror 2019.
Roedd Paul Flynn yn gawr o fewn y mudiad Llafur, yn ddatganolwr brwd a seneddwr eithriadol. Roedd yn eiriolwr dros yr iaith Gymraeg, a ddysgodd yn ei arddegau, ac roedd yn hynod o falch o weld ein Senedd yn cael ei sefydlu. Câi ei barchu ar draws y rhaniad gwleidyddol, gyda'i ymadroddion gwych, ei sylwadau ffraeth a'i feddwl miniog, ac roedd Paul yn sicr yn herio grym gyda'r gwir. Roedd ymhell o flaen ei amser ar faterion roedd eraill yn eu hystyried yn rhy ddadleuol. Cafodd ei brofi'n gywir mewn perthynas â chymaint ohonynt. Fel y dywedai, roedd pawb yn cytuno ag ef 20 mlynedd ar ôl iddo ei ddweud. [Chwerthin.]
Roedd yn caru Casnewydd, ac roedd mor falch o gynrychioli Gorllewin Casnewydd yn y Senedd. Nid oedd neb gwell i'w gael ar eich ochr na Paul. Roedd yn ymgyrchydd dygn a oedd yn malio am bobl ac ni fyddai byth yn rhoi'r ffidl yn y to, roedd bob amser yn awyddus i siarad dros bobl heb lais, roedd ganddo feddwl agored ac roedd yn ddewr. Roedd Paul yn croesawu technoleg newydd ac yn ei ystyried yn gyfle i gyfathrebu â mwy o bobl. Ef oedd yr unig berson y gwn amdano a oedd yn siomedig pan gynyddwyd y nifer geiriau ar Twitter. Iddo ef, roedd Twitter yn gelfyddyd, fel barddoniaeth; roedd pob gair yn bwysig, ac roedd yn mwynhau'r her.
Oherwydd ei broblemau symudedd, byddai Paul yn meddwl am ffyrdd gwahanol o ymgyrchu. Un tro, parciodd i fyny ar Fryn Betws a difyrru'r ystâd gyfan ag uchelseinydd enfawr am oriau gyda'i lais persain. Nid wyf yn siŵr ai annog neu gythruddo pobl i ddod allan i bleidleisio a wnâi; y naill ffordd neu'r llall, fe weithiai.
Cyfarfûm â Paul am y tro cyntaf pan oeddwn yn naw mlwydd oed, pan ymwelodd â fy ysgol ar ôl iddo gael ei ethol i gynrychioli Gorllewin Casnewydd am y tro cyntaf ym 1987. Daeth â gwleidyddiaeth yn fyw i mi bryd hynny, ac mae wedi gwneud hynny byth ers hynny. Nid oedd Paul byth yn ddi-liw nac yn ddiflas, a phrofodd fod gwleidyddiaeth yn ymwneud â phobl, ac roedd eisiau i bobl ifanc fod mor angerddol yn ei gylch ag yr oedd ef ar hyd ei oes.
Roedd bob amser yn optimistaidd. Y peth gorau amdano oedd y ffaith ei fod yn garedig ac yn ysbrydoli, ac roedd cymaint o hwyl o fod yn ei gwmni. Bydd colled fawr ar ei ôl, ac rydym yn cydymdeimlo'n fawr â Sam, ei wraig, a'u teulu. Dylai Casnewydd, Cymru a'r mudiad Llafur fod yn hynod falch ohono. [Cymeradwyaeth.]