5. Dadl ar yr Adroddiad ar berthynas Cymru â Phwyllgor y Rhanbarthau yn y dyfodol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:49 pm ar 20 Chwefror 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 3:49, 20 Chwefror 2019

Diolch yn fawr, Llywydd. A gaf fi yn gyntaf ddiolch i Mick Antoniw a Bethan Sayed am eu hadroddiad nhw ar y berthynas rhwng Cymru yn y dyfodol a Phwyllgor y Rhanbarthau? Ac a gaf i longyfarch Delyth Jewell hefyd ar ei phenodiad hi fel siaradwraig Plaid Cymru dros gysylltiadau rhyngwladol?

Nawr, dwi wedi bod yn ymwybodol o waith y pwyllgor dros amser hir, a dwi’n meddwl ei fod yn sefydliad o'r Undeb Ewropeaidd sy’n cynrychioli llais unigryw rhanbarthau, gwledydd fel Cymru, ac awdurdodau lleol ar draws yr Undeb Ewropeaidd, a dwi’n gwerthfawrogi’r ymrwymiad mae ein haelodau ni wedi’u gwneud i gynrychioli Cymru yna.

Ers canlyniad y refferendwm, mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn glir: er gallai Cymru fod yn gadael yr Undeb Ewropeaidd, dŷn ni ddim yn gadael Ewrop. Ac felly mae’n gwneud synnwyr inni ddatblygu cysylltiadau parhaus gyda sefydliadau perthnasol yr Undeb Ewropeaidd ynghyd â rhwydweithiau a rhaglenni rhanbarthau eraill fel ein bod ni ddim yn colli ein cydweithrediad llwyddiannus, fel rŷn ni wedi clywed gan gymaint o siaradwyr dros y blynyddoedd yn y mudiadau yma.

Nawr, yn y gorffennol, mae’r cysylltiad hwn wedi profi i fod yn un gwerthfawr ac wedi ein galluogi ni i ddylanwadu ar lunio polisïau Ewropeaidd, ond hefyd i ddysgu o’r rhanbarthau eraill i helpu i wella ein polisïau ni ein hunain yma yng Nghymru. Mae’n amlwg y bydd aelodaeth ffurfiol y Deyrnas Unedig o Bwyllgor y Rhanbarthau yn dod i ben ar ôl i’r Deyrnas Unedig dynnu’n ôl o’r Undeb Ewropeaidd. Mae hyn yn wir os ydyn ni’n llwyddo i gael cytundeb neu’n gadael heb gytundeb.

Mae Llywodraeth Cymru o’r farn ei bod hi’n gwneud synnwyr i archwilio pa gyfleoedd sydd ar gael i feithrin perthynas barhaus rhwng y Deyrnas Unedig a Phwyllgor y Rhanbarthau. A dwi’n ymwybodol bod ein cynrychiolwyr wedi bod yn weithredol mewn trafodaethau ynghylch sefydlu’r comisiwn yma ar y cyd rhwng Pwyllgor y Rhanbarthau a’r Deyrnas Unedig yn ystod unrhyw gyfnod pontio a fydd yn digwydd, os bydd yna gytundeb.

Pe byddai strwythur o’r fath yn cael ei datblygu—ac, wrth gwrs, byddai’n rhaid i hwn gael ei gytuno gan Bwyllgor y Rhanbarthau—byddwn i’n awyddus iawn i sicrhau cynrychiolaeth ddatganoledig gref yn nirprwyaeth y Deyrnas Unedig, a byddwn i’n disgwyl y byddai’r tair gweinyddiaeth ddatganoledig mewn lle i enwebu un cynrychiolydd i’r pwyllgor. Rŷn ni hefyd yn cytuno bod lle i archwilio ymhellach gynnig i greu fforwm gwleidyddol parhaol ar gyfer gorllewin gogledd Ewrop ar ôl unrhyw gytundeb, a ddylai gynnwys cynrychiolwyr o bob un o’r sefydliadau datganoledig.