8. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Ariannu Ysgolion

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:08 pm ar 20 Chwefror 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 6:08, 20 Chwefror 2019

(Cyfieithwyd)

Credaf imi ateb y cwestiwn hwnnw ar y dechrau un, oherwydd—ac fe ddof at hyn—mae'n rhy hawdd rhoi bai ar Lywodraeth y DU am hyn, oherwydd mae'r problemau rwy'n sôn amdanynt—[Torri ar draws.] Beth am i chi adael i mi ddod at ddiwedd fy araith, ac fe gewch atebion. Fe gymeraf ymyriad arall, os mynnwch, i arbed ychydig o amser ar hyn.

Yn fyr, mae'r holl restr hon rwyf wedi'i chrybwyll wrthych yn tanseilio amcanion y Llywodraeth hon ac nid wyf yn meddwl bod unrhyw un ohonom eisiau hynny. Er fy mod yn derbyn y bydd y cwricwlwm newydd yn galw am ddatblygiad proffesiynol sylweddol, nid wyf yn siŵr na fyddai'r miliynau ychwanegol y daethoch o hyd iddynt yn ystod y flwyddyn ar gyfer cyllido datblygiad proffesiynol parhaus yn ganolog wedi'u gwario'n well—un enghraifft yw hon, Lynne—ar helpu ysgolion eleni, yn hytrach na brys munud olaf i'w wario ar baratoi ar gyfer meysydd dysgu a phrofiad, nad ydynt yn barod eto.

Felly, yn fyr, mae perygl yma na ellir bodloni amcanion polisi oherwydd bod ysgolion yn cael eu tangyllido drwy fod awdurdodau lleol yn dargyfeirio arian o fewn y grant cynnal refeniw a methiant i ddirprwyo, ynghyd â chyllid uniongyrchol, sy'n gadael rhai ysgolion allan yn gyfan gwbl. Fel y dywedais, mae'n rhy hawdd beio Llywodraeth y DU am hyn. Mae'r risgiau penodol yn codi o'r hyn sy'n digwydd rhwng cyfrifo fformiwla asesu seiliedig ar ddangosydd a beth y mae ysgolion yn ei gael gan gynghorau mewn gwirionedd, yn ogystal ag arian yn cael ei gyfeirio'n ganolog at ddibenion nad ydynt wedi gwneud eu marc eto o ran effeithiolrwydd. Ac nid wyf yn credu bod hynny, ynghyd â her cwricwlwm newydd a chymwysterau newydd, yn annog pobl i mewn i'r proffesiwn addysgu chwaith.

Fel y dywedais ar y dechrau, mae Llywodraeth Cymru yn gwybod faint o arian y bydd yn ei gael ar ddechrau'r broses o benderfynu beth yw'r fformiwla asesu seiliedig ar ddangosydd. Ni allwch weld bai, bryd hynny, os yw'r awdurdodau lleol wedyn yn dechrau mynd ag arian allan o'r hyn y maent wedi bod yn ei ddisgwyl, oherwydd bod Llywodraeth Cymru, fel y dywedais ar y dechrau, yn cael ychydig bach mwy yn y pen draw gan Lywodraeth y DU nag a ragwelai'n wreiddiol.

Y pwynt olaf rwyf am ei wneud, Ddirprwy Lywydd, yw bod y canllawiau cyllido ysgolion yn naw mlwydd oed. Maent bron yn hanner oes y Cynulliad hwn. Fformiwla cyllido'r grant cynnal refeniw, fformiwla cyllido asesu seiliedig ar ddangosydd, canllawiau cyllido ysgolion—yn y gwersi hanes y mae eu lle. Ac wrth wneud y cynnig hwn, rwy'n gofyn i chi, Weinidog: pa wersi rydych chi wedi'u dysgu o'r hyn y mae ein hetholwyr yn ei ddweud wrthych?