Part of the debate – Senedd Cymru am 5:38 pm ar 5 Mawrth 2019.
Rwy'n parchu'n fawr iawn, wrth gwrs, yr Aelod a'i farn, ond mae'n rhaid imi ddweud, gwelais y ffordd y gweithredodd y Llywodraeth Geidwadol o 2016 ymlaen, fel y gwnaeth eraill yn y Llywodraeth bresennol. Gwnaeth David Davis, hyd y gwelaf i, affliw o ddim am flwyddyn a hanner. Dim byd o gwbl. Boris Johnson: dim byd am flwyddyn a hanner, ar wahân i ambell sylw bachog o bryd i'w gilydd. Collwyd llawer o amser, ac rwy'n talu teyrnged i agwedd pobl fel David Lidington a Greg Clark. Efallai bod gennyf fy ngwahaniaethau gwleidyddol â nhw, ond maen nhw'n llawer mwy ymarferol, ac yn llawer haws i siarad â nhw, nag yr oedd David Davis a Boris Johnson erioed, ac maen nhw'n gwneud pethau, nad oedd y ddau arall.
Yn 2016 nid wyf yn cofio unrhyw Aelod yn y Siambr hon neu yn wir unrhyw un yn ymgyrchu yn yr ymgyrch Brexit, ar un ochr neu'r llall, yn ymgyrchu o blaid ymadael heb gytundeb. Ni ymgyrchodd neb o blaid ymadael heb gytundeb. Dywedodd pawb ar yr ochr Brexit, 'Bydd cytundeb masnach rydd. Dyna fydd y cytundeb hawsaf mewn hanes. Bydd gweithgynhyrchwyr ceir Yr Almaen yn camu i mewn. Byddwn yn gorfodi'r Almaen a'r UE i ddod i gytundeb gyda'r DU. Bydd gennym ni 70 cytundeb wedi eu hefelychu, i gyd yn barod erbyn inni adael.' Nid oedd unrhyw agwedd ar hyn yn wir. Dywedodd Liam Fox wrthyf i, 'y cwbl wnawn ni yw efelychu'r cytundebau masnach rydd sydd gan yr UE â gwledydd eraill.' Nid yw hynny wedi digwydd. Dywedodd y Siapaneaid, 'Ydych chi o ddifrif? Pam fyddem ni'n cael cytundeb â chi, sydd wyth gwaith yn llai na'r farchnad Ewropeaidd, ar yr un telerau â'r farchnad Ewropeaidd?' Ymgyrchodd neb i adael heb gytundeb.
A dyna'r rhai, wrth gwrs, a ddywedodd y cawn ni gytundeb gyda'r Unol Daleithiau. Wel, mae'r rhai ohonoch chi sydd wedi darllen sylwadau agoriadol yr Unol Daleithiau ar gyfer cytundeb masnach rydd yn deall bod cytundeb masnach rydd yr Unol Daleithiau yn cynnwys mynediad at farchnad y DU i gwmnïau Americanaidd ond nid y gwrthwyneb, gostwng ein safonau bwyd, gostwng ein safonau hylendid, gan leihau ein rheoliadau i ganiatáu mynediad i nwyddau Americanaidd a gallu Llywodraeth yr Unol Daleithiau i fod â llais yn y ffordd y mae ein harian yn gweithredu. Felly, byddwn yn cyfnewid yr hyn y mae cefnogwyr Brexit yn ei ddweud yw rheolaeth yr UE i reolaeth yr Unol Daleithiau, ac nid yw hynny'n dderbyniol. Ond dyna realiti cytundeb masnach rydd pan rydych chi'n wlad ganolig ei maint, yn hytrach nag mewn bloc mawr. Po fwyaf ohonoch chi sydd yna, y mwyaf o bŵer sydd gennych chi.
Does dim amheuaeth y bydd rhai yn dweud fy mod i'n dadlau yn erbyn Brexit, dydw i ddim; rwy'n dadlau yn erbyn ymadael heb gytundeb. Bydd rhai a fydd yn dweud mai'r cwbl yw hyn yw codi bwganod—Honda: codi bwganod yw hynny, 3,500 o swyddi. Nissan: codi bwganod; nid yw hynny'n mynd i ddigwydd, yw e'? Mae Ford yn dweud yr un peth. BMW yn dweud heddiw efallai y bydd yn rhaid iddyn nhw symud cynhyrchu Mini allan o—[Torri ar draws.] Mewn eiliad. Allan o'r DU. A yw'r cwmnïau hyn yn cymryd arnyn nhw? A yw'r cwmnïau hyn yn cymryd arnyn nhw pan fo nhw'n dweud y byddan nhw'n gadael y DU os nad oes unrhyw gytundeb?
Wrth gwrs, David.