Diolch yn fawr iawn. Dwi’n mynd i siarad am rygbi fel gêm Cymru gyfan, a chan bod pawb arall wedi gwneud, mi wnaf innau ddatgan cyfres o fuddiannau hefyd. Fel un sydd yn mynd i siarad am rygbi fel gêm Cymru gyfan, mi wnaf i ddatgan fy mod i wedi fy ngeni yng Nghymoedd y de ac wedi fy magu yn sir Feirionnydd ac yn Ynys Môn. Mi wnaf i ddatgan fy mod i’n hyfforddwr ieuenctid a gwirfoddolwr yng Nghlwb Rygbi Llangefni. Mi wnaf i ddatgan hefyd fy mod i’n flaenasgellwr i rygbi'r Cynulliad yn ffres o’n buddugoliaethau ni dros Dŷ’r Cyffredin a’r Arglwyddi a thros Senedd yr Alban.

Ydy, mae rygbi’n gêm sy’n treiddio i bob cymuned yng Nghymru, yn cynnwys y gymuned hon, ein cymuned seneddol ni. A dwi’n mynd i gymryd swipe at Dai Lloyd fan hyn, dwi’n meddwl—weithiau, rydyn ni’n gallu bod yn euog o greu muriau ffug mewn chwaraeon yng Nghymru. Dwi ddim yn un sy’n licio cwestiynu pa un ydy ein camp genedlaethol ni; dwi’n digwydd bod yn gefnogwr mawr o rygbi ac yn gefnogwr mawr o bêl-droed. Mi oeddwn i wedi cyffroi cymaint o weld Cymru’n curo Slofacia ddydd Sul diwethaf ar ddechrau’n hymgyrch Ewropeaidd ag yr oeddwn i o weld Cymru’n ennill y Gamp Lawn eleni.

Dwi hefyd yn meddwl ein bod ni’n euog o barhau â’r canfyddiad yma, rywsut, fod rygbi, er yn cael ei gweld fel gêm genedlaethol ar un llaw, yn cael ei gweld, o bosib, fel gêm sydd ddim mor berthnasol i’r gogledd. Wel, gallaf i ddweud wrthych chi fy mod i wedi cael bywyd rygbi cyflawn iawn fel gogleddwr. Mae gennym ni sêr yr ydyn ni’n falch iawn ohonyn nhw—yn George North yn chwarae i Gymru ar hyn o bryd, yn Robin McBryde yn rhan allweddol o’r tîm hyfforddi. Dwi’n cofio Stuart Roy o’m hysgol i yn mynd ymlaen ac ennill cap rhyngwladol, ac Iwan Jones hefyd. Dŷn ni’n cyffroi yn gweld Rhun Williams ac ati yn chwarae’n rhagorol fel cefnwr. Mi fues i fel plentyn yn chwarae i Borthaethwy ac i Fangor a chyrraedd final Cwpan Gwynedd efo Ysgol David Hughes. Yn wahanol i Dai, dwi’n gwybod pam na wnaeth y dewiswyr fy newis i, achos doeddwn i ddim yn dda iawn—[Chwerthin.] Ond mi oeddwn i’n mwynhau chwarae rygbi.

Yn ein clwb ni yn Llangefni, mae gennym ninnau dimau dan chwech, saith, wyth, naw a 10, reit drwodd i 15, a thîm ieuenctid a phrif dîm ac ail dîm. Dŷn ni’n chwarae ar draws y gogledd, o Bwllheli i Flaenau Ffestiniog, Caernarfon, Bangor, Bethesda, Bae Colwyn, Llandudno, Rhyl, Dinbych, yr Wyddgrug, Shotton, Wrecsam—hynny ydy, mae’n gêm sydd yn treiddio ar draws y gogledd i gyd.

Gadewch inni gofio mai rhan o’r cynllun yma a greodd cymaint o anghytuno, cymaint o ffraeo ychydig wythnosau nôl, oedd i ddod â rygbi proffesiynol i’r gogledd. Dydw i ddim yn mynd i gael fy nhynnu i mewn i ddadl ynglŷn ag a ddylid uno neu gael gwared ar y Gweilch neu’r Scarlets neu unrhyw dîm arall. Yn fy ardal i, mae yna lawer iawn—. Buaswn i’n dweud bod yna fwy o grysau Gweilch nag sydd yna o Scarlets, yn digwydd bod, yn fy ardal i, ond mae beth ddywedodd Mike Hedges yn dweud y cyfan, onid ydy, mewn difrif?