Part of the debate – Senedd Cymru am 5:28 pm ar 27 Mawrth 2019.
Diolch, Lywydd. Wrth i'n tynged gael ei phenderfynu heno yn y Senedd arall honno gan gyfres o slipiau pinc—mae trosiad diswyddo yno y gallwn ei ddatblygu—[Chwerthin.]—mae temtasiwn i ni ddal ein hanadl, ond hyd yn oed wrth i San Steffan ymroi i gacoffoni, mae angen inni ymdrechu hyd yn oed yn galetach i sicrhau bod ein lleisiau'n cael eu clywed.
Drigain mlynedd yn ôl, cyfeiriodd cyn-Brif Weinidog Ceidwadol at wynt newid yn ysgubo drwy gyfandir arall. Bydd Brexit, os yw'n digwydd, yn wynt newid rhyngom ni a'r cyfandir, ond gadewch inni fod yn glir ynglŷn ag un peth: bydd yn wynt dinistriol. Yn San Steffan, dros ddwy flynedd a hanner, gwelsom ei ryferthwy, mae wedi chwalu ffenestri ein sefydliadau gwleidyddol ac wedi bwyta drwy sylfeini ein democratiaeth. Mae San Steffan ei hun yn troelli fel ceiliog gwynt sy'n wynebu pob ffordd ar unwaith, ac ynghanol y fortecs mae gwagle lle roedd Llywodraeth unwaith. Nawr, mae Brexit eisoes wedi gwneud difrod mawr i'n diwylliant democrataidd, i foesgarwch, i oddefgarwch, ac ni ellir dadwneud y niwed hwnnw'n hawdd nac yn gyflym beth bynnag fydd yn digwydd. Ni ddylem fod o dan unrhyw gamargraff ynglŷn â hynny. Mae wedi gwneud difrod oherwydd un ffaith syml: cawsom ein twyllo gan brif gefnogwyr Brexit. Mae yna achos gonest i'w wneud dros roi diwedd ar y berthynas rhyngom ni a'r Undeb Ewropeaidd. Yn fy marn i, nid yw'n achos arbennig o gryf na chymhellol, a dyna pam nad hwnnw oedd yr achos a gyflwynwyd. Ildiaf gan resynu—[Anghlywadwy.]