Diolch, Dirprwy Lywydd, a chroesawaf y cyfle i gyflwyno'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn ar y Bil Awdurdodau Afonydd a Draenio Tir i'r Cynulliad, a hoffwn fanteisio ar y cyfle i ddiolch i Aelodau'r Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol am ystyried y Bil er mwyn paratoi ar gyfer y ddadl heddiw.  

Mae'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn wedi cael ei ysgogi o ganlyniad i ddarganfod rhwystrau rhag codi treuliau byrddau draenio mewnol sy'n cwmpasu Cymru a Lloegr. Cyfoeth Naturiol Cymru yw'r bwrdd draenio mewnol ar gyfer Cymru gyfan. Yn ôl y gyfraith ar hyn o bryd, ni all fyrddau draenio mewnol amrywio eu cyfraddau. Bydd y Bil yn unioni'r sefyllfa drwy gyflwyno modd a fydd yn eu galluogi i wneud hyn ac i ddefnyddio'r ardollau a chyfraddau draenio cywir. Gosodwyd y memorandwm ar 15 Mawrth. Ers hynny, rydym wedi ailystyried y Bil ac wedi dod i'r casgliad bod dau gymal ychwanegol o fewn cymhwysedd y Cynulliad Cenedlaethol. Mae hyn o ganlyniad i newid yn y dull a ddefnyddir gan Lywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU wrth benderfynu a oes angen cydsyniad y Cynulliad Cenedlaethol ar gyfer darpariaethau ym Miliau'r DU, a gosodwyd memorandwm diwygiedig ar 18 Ebrill.  

Bydd cydsynio i ddarpariaeth sy'n cael ei gwneud o fewn y Bil o ran Cymru yn caniatáu i CNC gyfrifo gwerth tir yng Nghymru nad yw'n dir amaethyddol drwy fethodoleg amgen, gan y byddant yn gallu defnyddio data amgen ar gyfer y cyfrifiadau hyn. Byddant hefyd yn gallu defnyddio methodoleg amgen ar gyfer cyfrifo gwerth tir ac adeiladau amaethyddol i osgoi'r posibilrwydd o lurgunio'r cyfrifiad dosrannu.

Rwyf yn ddiolchgar i'r pwyllgor am ei waith craffu ac yn falch na welsant unrhyw reswm dros wrthwynebu bod y Cynulliad yn cytuno ar y cynnig cydsyniad deddfwriaethol. Yn ei adroddiad, gofynnodd y pwyllgor am eglurhad ynghylch a fyddai'r rheoliadau y cyfeirir atynt yng nghymal 5(6) o'r Bil yn cynnwys y broses cynnig cydsyniad offeryn statudol o dan Reol Sefydlog 30A. Mae hon yn ddarpariaeth nodweddiadol sy'n rhoi pŵer i wneud diwygiadau canlyniadol. Mae Llywodraeth Cymru o'r farn y byddai angen i unrhyw reoliadau a wneir yn y dyfodol o dan y ddarpariaeth hon gael eu hasesu ar yr adeg honno i weld a fyddent yn cynnwys y broses y memorandwm cydsyniad offeryn statudol o dan Reol Sefydlog 30A. Pe bai rheoliadau o'r fath yn gwneud diwygiadau i ddeddfwriaeth sylfaenol—gan gynnwys Mesurau a Deddfau'r Cynulliad—a ddaw o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad, yna byddai angen memorandwm cydsyniad offeryn statudol. Rhoddwyd gwybod sut y gallai pŵer o'r fath wneud diwygiadau canlyniadol i Fesurau a Deddfau'r Cynulliad hefyd ym mharagraff 17 o'r memorandwm a wnaed ar 18 Ebrill.

Gofynnodd y pwyllgor i mi hefyd egluro pam nad oedd Llywodraeth Cymru mewn sefyllfa i gyflwyno ei deddfwriaeth ei hun i sicrhau'r newid hwn yng Nghymru. Mae Llywodraeth Cymru bob tro yn dilyn yr egwyddor y dylai deddfwriaeth sylfaenol mewn meysydd datganoledig gael ei deddfu gan y Cynulliad hwn. Fodd bynnag, bydd amgylchiadau pan y bydd yn synhwyrol ac yn fanteisiol os ydy darpariaeth a fyddai o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad yn cael ei cheisio i Gymru ym Miliau Seneddol y DU, gyda chydsyniad y Cynulliad. Nid oes Bil Llywodraeth Cymru gerbron y Cynulliad ar hyn o bryd, na bwriad i gyflwyno un yn ystod blwyddyn hon y Cynulliad, a fyddai'n gyfrwng addas i gynnwys darpariaethau Bil Awdurdodau Afonydd a Draenio Tir. Cynigiaf y cynnig.