2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:52 pm ar 7 Mai 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 2:52, 7 Mai 2019

Mi hoffwn i wneud cais am ddadl ar ddeintyddiaeth. Mae yna sawl haen o’n gwasanaeth deintyddol ni sydd angen trafodaeth a dwi’n meddwl y byddai dadl yn fodd o wyntyllu hynny. Yn gyntaf, mae pryderon difrifol ynglŷn â’r system cytundeb UDA—units of dental activity—lle mae yna, dwi’n argyhoeddedig, disincentive, os liciwch chi, i ddeintyddion ddelio â phroblemau lluosog, yn cynnwys yng nghegau plant sydd, dwi’n gwybod, yn methu â chael triniaeth.

Yn ail, mae angen inni gael trafodaeth ynglŷn â’r ddarpariaeth, yr argaeledd, sydd yna o ofal ar y gwasanaeth iechyd. Mi wnaeth syrjeri yn fy etholaeth i, Bridge Street Dental Practice ym Mhorthaethwy, gyhoeddi yn ddiweddar y bwriad i gau—problem cael gafael ar staff a oedd wrth wraidd hynny. Mi ysgrifennais i at fwrdd iechyd Betsi Cadwaladr yn gofyn beth mae’r cleifion fod i’w wneud. Yr ateb ges i oedd, ‘Dywedwch wrthyn nhw ffonio o gwmpas i chwilio am ddeintyddfa sydd yn cynnig gwasanaeth NHS’. Dwi’n gwybod mai prin iawn ydy’r cyfleon i bobl gael mynediad at wasanaeth NHS, ac yn wir, ar restr ddiweddar, Caergybi, yn fy etholaeth i, oedd y lle lle oedd disgwyl i bobl deithio bellaf i gael gwasanaeth deintyddol—59 milltir, yn ôl a blaen, i’r ddeintyddfa agosaf, mae’n debyg.

Ac yn drydydd, fel y dywedais i, methiant i recriwtio deintyddion newydd oedd y broblem wrth wraidd penderfyniad Bridge Street Dental ym Mhorthaethwy. Fel ag y gwnaethom ni lwyddo efo'n hymgyrch i gael hyfforddiant meddygol ym Mangor, dwi’n meddwl y byddai’r ddadl hon hefyd yn fodd o wyntyllu’r angen am hyfforddiant deintyddol hefyd i ddatblygu oddi ar gefn yr hyfforddiant meddygol sydd yn dechrau yno’n fuan.