Part of the debate – Senedd Cymru am 5:58 pm ar 5 Mehefin 2019.
Diolch, Lywydd. Mae'r darlun o dlodi yng Nghymru yn un llwm. Mae Cymru'n wynebu'r gyfradd tlodi cymharol uchaf yn y Deyrnas Unedig, gyda bron un o bob pedwar o bobl yn byw mewn tlodi incwm heddiw. Mae'r mater yn aml yn ymwneud â dosbarth cymdeithasol. Mae ffigurau'r Swyddfa Ystadegau Gwladol yn dangos, os ydych chi'n fenyw sy'n byw mewn dinas ddosbarth gweithiol, rydych chi'n debygol o farw saith mlynedd yn gynharach na phe baech chi'n byw mewn ardal gefnog. Os ydych yn blentyn difreintiedig, rydych 27 y cant yn llai tebygol o gael graddau A i C mewn pump TGAU neu fwy. Os ydych yn mynychu ysgol breifat, erbyn eich bod yn 40, byddwch yn ennill 35 y cant yn fwy na disgybl o ysgol wladol. Os ydych yn ddigartref fel oedolyn, roeddech bron yn sicr o fod yn dlawd ac yn perthyn i'r dosbarth gweithiol pan oeddech yn blentyn. Dosbarth sy'n siapio ein cenedl. I lawer, mae'n cyfyngu ar eu cyfleoedd mewn bywyd ac yn llesteirio eu dyheadau. I eraill, mae'n cynnig bywyd o rym a braint.