Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:43 pm ar 11 Mehefin 2019.
Yr amddiffyniad cyntaf yn y fan yma, wrth gwrs, yw ymladd y cynnig afresymol hwn gan Ford a hoffem ni, ar yr ochr hon yn amlwg, fel y dywedodd Bethan Jenkins, fynegi ein hundod llwyr ag aelodau undebau GMB ac Unite a fydd yn cynnal pleidlais dros weithredu diwydiannol ddydd Gwener. Ond, yn amlwg, mae'r Llywodraeth—. Un o swyddogaethau'r Llywodraeth yw paratoi cynlluniau wrth gefn, ac roeddwn i'n meddwl tybed a allech chi rannu ychydig mwy o'ch syniadau am y rhain. Gallaf ddeall pam na allwch chi drafod cwmnïau penodol, ond roeddwn i'n meddwl tybed a allech chi ddweud ychydig mwy am faint yr uchelgais. Yn y bôn, a oes cyfle yma i droi'r hyn, rwy'n credu, a oedd y gwaith gweithgynhyrchu mwyaf yn Ewrop ar un adeg yn yr ugeinfed ganrif, i fod yn gigaffatri ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain?
Rydym ni'n gwybod mai trydan yw dyfodol ceir, ac un o'r cwmnïau mwyaf blaenllaw yn y maes yw Tesla. Mae wedi agor dwy gigaffatri yn yr Unol Daleithiau. Mae'n bwriadu agor un yn Tsieina ac un yn Ewrop. Felly, pam ddim yng Nghymru? Mae Elon Musk wedi dweud yn benodol, yn y misoedd diwethaf, os bydd GM yn cau gweithfeydd yn yr Unol Daleithiau, y byddai ganddo ddiddordeb mewn eu cymryd drosodd. A ellid cymhwyso'r egwyddor honno yma? Cwmni mawr arall yn y maes yw'r cwmni o Sweden Northvolt, sy'n adeiladu gigaffatri sy'n cynhyrchu celloedd batri gyda chymorth un o'r buddsoddiadau mwyaf erioed gan gronfa buddsoddi strategol Ewrop yr UE a Banc Buddsoddi Ewrop. Mae prif swyddog gweithredol Nothvolt wedi dweud yn ddiweddar y gallai fod lle i gynifer â saith gigaffatri o'r fath ledled Ewrop erbyn 2025. Unwaith eto, a oes cyfle yn y fan yma i ni? Prif Weinidog, rwy'n deall eich bod chi'n ymweld â Brwsel yfory. Beth am ofyn i Gomisiwn Ewrop i gronfa buddsoddi strategol Ewrop a Banc Buddsoddi Ewrop, y mae gennym ni hawl i wneud ceisiadau iddyn o hyd gan ein bod ni yn yr UE o hyd, wneud buddsoddiad tebyg ac, mewn llawer o ffyrdd, amserol yma yng Nghymru?