Part of the debate – Senedd Cymru am 3:20 pm ar 11 Mehefin 2019.
Trefnydd—ac rwy'n siarad yn awr fel aelod o'r grŵp trawsbleidiol ar hemoffilia a gwaed halogedig—mae'r materion a wynebir gan y bobl hynny a heintiwyd ac yr effeithiwyd arnynt gan sgandal gwaed halogedig yr 1970au a'r 1980au yn rhywbeth, yn amlwg, yr ydym ni wedi rhoi sylw iddo cyn hyn yn y Siambr hon, bob blwyddyn bron ers 2001, rwy'n credu. Ond mae digwyddiadau diweddar, yn fy marn i, yn golygu bod angen i ni ailedrych ar y mater hwn. Byddwch yn ymwybodol bod yr ymchwiliad cyhoeddus i'r sgandal, o dan gadeiryddiaeth Syr Brian Langstaff, wedi dechrau ar ei waith, ond mae materion sy'n benodol i Gymru y mae angen i Lywodraeth Cymru fynd i'r afael â nhw.
Ym mis Ebrill, cyhoeddodd Llywodraeth y DU ei bod yn cynyddu'r arian a roddir i gleifion heintiedig yn Lloegr dim ond gan £10,000 ychwanegol y flwyddyn, ond nid oedd hyn yn berthnasol i gleifion yng Nghymru. Yn amlwg, ni all fod yn iawn fod cleifion yng Nghymru yn cael llai o arian na chleifion yng ngwledydd eraill y DU, pan fo'r sefyllfa'n deillio o sgandal o dan reolaeth uniongyrchol Llywodraethau'r DU ar y pryd yn y dyddiau cyn datganoli. Mae'n ddyletswydd ar Lywodraeth y DU i ariannu hyn ym mhob gwlad yn y DU. Mae'n gwbl warthus nad yw hyn wedi digwydd.
Felly, a fyddai Llywodraeth Cymru yn barod i gyflwyno datganiad ar y sgandal gwaed halogedig a fyddai'n cynnwys manylion y trafodaethau a'r cyfarfodydd sy'n cael eu cynnal gyda Llywodraeth y DU ar y mater hwn y dyddiau hyn, y trafodaethau ariannol sy'n digwydd ynglŷn â chyllid canlyniadol Barnett ar hyn o bryd, a sut y mae Llywodraeth Cymru yn mynd i ddarparu cydraddoldeb o ran cymorth gwaed heintiedig yng Nghymru?