Part of the debate – Senedd Cymru am 4:01 pm ar 19 Mehefin 2019.
Diolch yn fawr, Llywydd. Does dim lot o amser. Gwnaf i ddiolch i bawb sydd wedi cyfrannu: Suzy Davies, Bethan Sayed, Mick Antoniw, Caroline Jones, David Melding—roeddwn i'n hoffi hynna—ac, wrth gwrs, y Gweinidog, er doeddwn i ddim yn cytuno.
I gloi, roeddwn i'n mynd i ddefnyddio'r amser jest i esbonio yn ehangach pam mae hyn mor bwysig a pam mae'r rheoliadau mor annigonol. Achos mae yna fater ehangach yn fan hyn, a hynny ydy gwerth clinigol darparu gwasanaeth mewn mamiaith y claf—y bobl oedd yn absennol o'ch araith chi—sef gwella ansawdd y gofal; dyna ydy'r pwynt, ar ddiwedd y dydd.
Mae'r dadansoddiad, mae'r diagnosis, dŷn ni'n ei wneud yn dod ar sail y hanes mae'r claf yn ei ddarparu i'r meddyg neu'r nyrs mewn 90 y cant o achosion. Felly, y pwynt allweddol yn fan hyn ydy: dŷn ni'n dod i'r ateb wrth wrando ar iaith y claf, ac mae hynny'n dibynnu ar ruglder—hynny yw, pa mor rhugl ydy'r person, fel rheol yn Saesneg, achos dyna ydy'r sefyllfa efo pobl Cymraeg iaith gyntaf. Mae pobl yn credu,