Part of the debate – Senedd Cymru am 4:03 pm ar 19 Mehefin 2019.
Achos, yn enwedig efo plant, efo'r henoed, efo pobl â dementia a strôc—dŷn ni'n colli ein hail iaith. Mae darpariaeth yn y Gymraeg yn hanfodol i wella safon y gofal iechyd, iddyn nhw allu dweud wrthych chi beth sydd yn bod arnyn nhw. Ac, wrth gwrs, o ddarparu'r gofal yna, dŷch chi'n lleihau y defnydd o brofion costus fel profion gwaed, uwchsain, pelydr-x ac ati, achos dŷch chi eisoes wedi dod i'r casgliad, i'r dadansoddiad, ar sail hanes y claf yn ei mamiaith.
Nawr, mae'r gwasanaeth iechyd wedi dod yn hwyr yn y dydd i'r busnes cydnabod pwysigrwydd y Gymraeg. Mae pobl wastad wedi dweud wrthyf i ei bod yn ddigon anodd cael meddyg o gwbl, heb sôn bod yn rhaid iddyn nhw siarad Cymraeg, ac rydyn ni wedi clywed hynny pnawn yma. Dyna ydy'r gri groch arferol. Ond ŷch chi'n gwybod beth? Hyd yn oed yn ninas Abertawe mae pedwar meddyg yn fy mhractis bach i yn siarad Cymraeg, heb sôn am y nyrsys ac eraill, yn Abertawe—'scersli belif' buasai pobl yn dweud, ond dyw e ddim yn syndod o gofio bod 31,000 o gleifion dinas Abertawe hefyd yn siarad Cymraeg ac yn haeddu darpariaeth safonol gan y tîm gofal sylfaenol, heb balu amheuon am y peryglon o'r fath ddarpariaeth. Pleidleisiwch o blaid y cynnig.