7. Dadl ar Ddeiseb P-05-869: Datgan Argyfwng Hinsawdd a gosod targedau di-garbon ym mhob polisi

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:18 pm ar 19 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 5:18, 19 Mehefin 2019

Mi gychwynnaf i jest drwy atgoffa Aelodau, efallai, o rai ystadegau a ffeithiau. Mae tymheredd ar gyfartaledd yn fyd-eang wedi cynyddu ym mhob degawd dros y 50 mlynedd diwethaf, ac mae'r 10 mlynedd gynhesaf ar record, wrth gwrs, wedi dod yn y 22 diwethaf, felly mae hynny'n dweud rhywbeth wrthym ni. Mae yna amcangyfrif bod y trychineb hinsawdd eisoes yn lladd dros 300,000 o bobl bob blwyddyn, ac mae gwyddonwyr, fel rŷm ni'n gwybod, o'r farn y byddai unrhyw gynnydd dros 2 radd yn y tymheredd byd-eang yn arwain at ganlyniadau trychinebus. A beth yw'r rheini? Wel, rhagor o lifogydd, rhagor o afiechyd, rhagor o sychder, rhagor o ryfel, wrth gwrs, yn sgil hynny, a newyn, a chreu cannoedd o filiynau o ffoaduriaid a dinistrio ecosystemau a rhywogaethau cyfan.

Felly, mae'n gwbl, gwbl addas fod y Llywodraeth a'r Senedd yma ac eraill wedi datgan argyfwng hinsawdd. Dwi'n falch bod Cadeirydd y pwyllgor wedi cyfeirio at y gwaith sydd wedi digwydd yng nghyngor Conwy. Dwi'n siŵr y byddai hi'n ymuno â fi i longyfarch Aaron Wynne, cynghorydd Plaid Cymru, wrth gwrs, a wnaeth gynnig y cynnig hwnnw, a diolch iddo fe am ei waith yn perswadio ei gyd-gynghorwyr i gefnogi'r cynnig, fel y mae cynghorwyr Plaid Cymru wedi gwneud yn sir Gaerfyrddin, ym Mhowys ac yn nifer o siroedd eraill ar draws Cymru. Ond wrth gwrs, un cam yw datgan argyfwng hinsawdd. Yr hyn mae hynny yn gorfod ei olygu, wrth gwrs, yw bod hynny yn arwain at newid go iawn. Ac mi fydd ymgyrchwyr, fel y rhai sydd wedi bod ar risiau'r Senedd yma yn gyson, mi fyddwn ni fel Plaid ac mi fydd eraill, wrth gwrs, dwi'n gwybod, yn y Siambr yma a thu hwnt nawr yn craffu'n fanwl ar ymateb y Llywodraeth, yn enwedig, i'r datganiad hwnnw.

Mi gafodd nifer ohonom ni ychydig o fraw pan ddywedodd y Prif Weinidog, dwi'n meddwl, ddiwrnod ar ôl datgan argyfwng newid hinsawdd nad oedd hynny o reidrwydd yn golygu newid polisi ar ran y Llywodraeth. Mi oedd yn destun pryder i mi, dwi'n gwybod. Ond, y peth pwysig nawr yw ein bod ni'n derbyn bod y status quo ddim yn aros. [Torri ar draws.] Ie, Joyce, wrth gwrs.