Part of the debate – Senedd Cymru am 6:05 pm ar 19 Mehefin 2019.
Gallaf roi’r union ffigur i'r gŵr bonheddig, sef dim. Ar ôl i'r cyfnod rhybudd o ddwy flynedd ddod i ben, daw ein rhwymedigaethau o dan y cytuniad i ben. Yn union fel pan wnaethom ymuno â'r Undeb Ewropeaidd, pan na wnaethant hwy ein digolledu am swm tybiannol ar gyfer cyfraniadau pensiwn pobl a oedd wedi bod yn gweithio iddynt ond nid i ni cyn i ni ymuno. Pan fydd rhywun yn gadael cwmni, mae gennych gytundeb contract. Mewn cyfraith ryngwladol, mae gennych gytuniad rhyngwladol, yn seiliedig ar gytuniad Rhufain a'r cytuniadau a’i holynodd. Ers cytuniad Lisbon, maent wedi darparu mecanwaith cytuniad penodol a gytunwyd ymlaen llaw ar gyfer gadael, sef eich bod yn rhoi dwy flynedd o rybudd dan erthygl 50. Nid yw'r cytuniadau’n gymwys wedyn. Nid oes arnoch unrhyw rwymedigaethau ariannol pellach, fel y nodwyd yn gywir gan Dŷ'r Arglwyddi.
Wrth gwrs, os ydych chi eisiau aros mewn rhai rhaglenni a chymryd rhan ynddynt, byddwch yn negodi pris am wneud hynny. Ond mae'r syniad fod arnom y swm hwn a'n bod yn torri rhwymedigaeth dyled sofran yn gwbl hurt. Daw gan bobl sydd am aros, ac sydd i’w gweld yn hoffi'r syniad o roi arian eu hetholwyr i sefydliadau tramor. Nid oes arnom yr arian hwn. Mae’r cwestiwn a ydym am dalu rhywbeth yn gyfnewid am rywbeth arall yn fater cwbl wahanol.
Nodaf hefyd, o ran masnach, os ydym yn gadael yr Undeb Ewropeaidd heb gytundeb—mewn senario ‘dim bargen’ neu reolau Sefydliad Masnach y Byd—nid oes rheidrwydd arnom i osod y tariffau mawr hyn ar sectorau penodol. Mae'r syniad y bydd prisiau bwyd yn codi i’r entrychion yn sydyn yn rhagdybio y byddem yn dewis cymhwyso'r un tariff y mae'r UE yn ei gymhwyso ar gyfer nwyddau nad ydynt yn dod o'r UE. Nawr, os ydym yn gweithredu yn ôl rheolau Sefydliad Masnach y Byd, mae’n briodol fod angen i ni fod yn anwahaniaethol. Felly, beth bynnag yw'r tariff, byddai'n cael ei gymhwyso ar sail gyfartal i'r UE â’r hyn a fyddai y tu allan i'r UE os na cheir cytundeb masnach neu os na cheir trefniant erthygl 24 Cytundeb Cyffredinol ar Dariffau a Masnach (GATT). Ond nid oes rhaid i'r tariff hwnnw fod yr uchafswm y caniateir i'r UE ei osod, yn ôl ei atodlenni Sefydliad Masnach y Byd.