Diolch am fy ngalw, gadeirydd, ac rwy'n ddiolchgar am yr amser hwn i gyflwyno dadl gyntaf Plaid Brexit yn y Cynulliad Cenedlaethol, lle rydym yn nodi bod Cymru wedi pleidleisio dros adael yr Undeb Ewropeaidd. Nawr, yn ddelfrydol, ni ddylai hynny fod yn angenrheidiol, ond fe wnaethom bleidleisio dros adael yr Undeb Ewropeaidd, nid os yw'r UE yn cytuno neu'n amodol ar gael cytundeb gwych. Mae'r rhain yn amodau y ceisir eu gosod yn ôl-weithredol gan y rhai sydd eisiau aros ac sydd ddim eisiau derbyn canlyniad y refferendwm. Nawr, rydym yn gresynu na wnaeth y DU adael yr UE ar 29 Mawrth eleni, er gwaethaf addewidion dro ar ôl tro gan Lywodraeth y DU y byddent yn gwneud hynny a’r 498 AS a bleidleisiodd dros sbarduno proses erthygl 50 i adael ar y dyddiad hwnnw gyda neu heb gytundeb.

Rwy’n gresynu hefyd at welliant y Ceidwadwyr i'n cynnig, yn enwedig gan ei fod yn dechrau gyda 'Dileu popeth', ac i'r graddau y gallwn gyfleu'r pethau hyn, hyderaf y bydd llawer o'u cefnogwyr yn y gorffennol yn nodi mai dyna eu bwriad. Prif ran yr hyn y maent am ei ychwanegu yw, ar bwynt 1, ei bod hi'n bwysig iawn ein bod yn rhoi dyddiad Mehefin 2016 i mewn, mae'n debyg, ac yna ym mhwynt 2, mae'n hynod o bwysig ein bod yn tynnu’r dyddiad 29 Mawrth allan. Cawn glywed maes o law efallai pa un a yw hyn ond er mwyn rhoi esgus i ddiwygio'r cynnig ar ôl dileu'r cyfan neu am fod rhyw reswm ofnadwy o bwysig pam fod angen dyddiad arnom ar un ac nid y llall. Ond yr hyn y credaf sydd mor bwysig am hyn yw y dylem adael yr UE ar 31 Hydref eleni. Wrth gwrs, dyna'r trydydd dyddiad gadael; cawsom 12 Ebrill fel un yn y cyfamser hefyd. Mae'n ofid gweld yr ymgyrch etholiadol hon am arweinyddiaeth y Ceidwadwyr yn mynd rhagddi, oherwydd roedd gennym un ymgeisydd a oedd yn dweud yn glir iawn—Dominic Raab—y byddem yn gadael yr UE ar 31 Hydref, gyda neu heb gytundeb, doed a ddelo. Ni allai fod wedi bod yn gliriach ar hynny. Ond yn anffodus, mae'r ffaith na chafodd ond 30 o bleidleisiau, o'i gymharu â 37 i Rory Stewart, yn dweud llawer wrthym, rwy'n meddwl, am gyflwr y blaid seneddol Geidwadol a phwysau cymharol gwahanol garfanau o’i mewn. Nawr, wrth gwrs, mae Boris Johnson ymhell o flaen y gweddill. Cafwyd awgrym ei fod ef hefyd yn dweud bod yn rhaid i ni adael ar 31 Hydref, neu y byddai'n hoffi gwneud hynny, ond nid yw'n gwbl glir y bydd yn gwneud hynny. Ychydig iawn o gyfweliadau a wnaeth. Clywais yr un a wnaeth ar The World at One, a phan ofynnwyd iddo beth oedd ganddo i’w ddweud am hynny, dywedodd ei fod yn credu ei bod yn bwysig iawn na ddylem ddynodi ar hyn o bryd efallai na fyddem yn gadael ar y dyddiad hwnnw. Ac yna neithiwr, mewn dadl arall, gofynnwyd iddo a fyddai'n diystyru unrhyw beth heblaw gadael ar y diwrnod hwnnw. Gwrthododd wneud hynny, ac yna dywedodd ei bod yn 'eithriadol o ddichonadwy' y gallem adael ar 31 Hydref.

Felly, hynny yw, yn ein plaid ni, ond yn bwysicach fyth, yn fy marn i, ymhlith ei negodwyr Ewropeaidd, mae'n ymddangos nad yw Boris Johnson mor ddifrifol â hynny ynglŷn â gadael ar 31 Hydref, ac mae'n ddigon posibl—. [Torri ar draws.] Gall hynny fod yn wir neu beidio. Ond gallai’n hawdd ystyried newid y dyddiad hwnnw—edrych am estyniad arall. Credaf mai'r broblem sylfaenol, o leiaf, yw fod y Blaid Geidwadol wedi—ac fe drof at y Blaid Lafur maes o law—ar gyfer 29 Mawrth, roeddent yn wynebu dewis rhwng dim cytundeb a dim Brexit, ac fe wnaethant ddewis dim Brexit. Credaf eu bod yn dechrau deall canlyniadau etholiadol posibl hynny, ond rwy'n credu, ar ddiwedd mis Mawrth yn ôl pob tebyg, y gallent fod wedi gadael heb gytundeb pe bai ganddynt Brif Weinidog a Chabinet, a phlaid seneddol o bosibl, a oedd yn ddigon cryf i wneud hynny. Yn anffodus, ni ddigwyddodd hynny, a phob tro y caiff ei ohirio, bob tro y caiff y dyddiad hwnnw ei ymestyn, mae'n dod yn llai tebygol y byddwn yn gadael, ac wrth gwrs dyna yw bwriad cynifer ar ochr Llafur nad ydynt eisiau inni adael yr Undeb Ewropeaidd, y rhai a ymgyrchodd dros 'aros', a honni ar ôl y canlyniad eu bod yn derbyn a pharchu'r canlyniad, ond sydd byth ers hynny, ac yn fwyfwy amlwg, wedi ymgyrchu dros wrthdroi canlyniad y refferendwm hwnnw, rhwystro Brexit a gwadu democratiaeth.

Rydym hefyd yn nodi rhai o ganlyniadau gadael heb gytundeb, nad yw'n opsiwn a ffefrir gennym. Fodd bynnag, rydym wedi dod i fan lle mae'n fwyfwy tebygol, oherwydd methiant y Llywodraeth Geidwadol i adael a llwyddiant y Blaid Lafur i’n rhwystro rhag gadael. Pe baem yn gadael heb gytundeb, mae'n bwysig sylweddoli na fyddai arnom £39 biliwn i'r Undeb Ewropeaidd. Rwy'n teimlo'n rhwystredig iawn wrth ddarllen cymaint gan y rhai sydd o blaid 'aros' ynglŷn â sut na fyddai neb byth yn benthyg unrhyw beth i ni eto ac y byddem yn dinistrio ein statws credyd rhyngwladol. Nid dyled sofran yw hon. Nid oes rhwymedigaeth arnom i dalu unrhyw beth y tu hwnt i'r hyn a bennir gan broses erthygl 50, y cytuniad sy'n nodi sut y gall aelod-wladwriaeth adael yr Undeb Ewropeaidd. Rydych yn parhau i fod yn atebol am eich holl rwymedigaethau—gyda'r holl fanteision tybiedig o aros, yn rhannol, gellid dadlau, yn gwrthbwyso'r rheini—am y cyfnod rhybudd o ddwy flynedd, ond ar ôl y ddwy flynedd hynny, heb gytundeb, mae'r cytundebau’n peidio â bod yn gymwys. Ni fydd arnom arian iddynt. Byddwn yn arbed y £39 biliwn. Yn wir, dylem fod yn arbed rhywfaint o'r £39 biliwn hwnnw eisoes.