Hoffwn ofyn i'r Trefnydd am dri datganiad gan y Llywodraeth, os gwelwch yn dda. Yn gyntaf, hoffwn ofyn iddi gyflwyno sylwadau i'r Gweinidog Addysg am ddatganiad ynghylch cynaliadwyedd ariannol y sector addysg uwch yng Nghymru. Gofynnaf hyn yng ngoleuni'r pryderon sydd wedi dod i'r amlwg am y posibilrwydd o golli swyddi ar gampws Llanbedr Pont Steffan, Prifysgol Cymru'r Drindod Dewi Sant. Nawr, yn amlwg, mae colli swyddi bob amser yn destun pryder, ac mae colli swyddi mewn addysg uwch yn destun pryder, ond mae'n anodd gorbwysleisio pwysigrwydd campws Llanbedr Pont Steffan i'r dref fach honno. Felly byddwn yn ddiolchgar iawn o glywed pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd, ar y cyd â'r sector—o glywed yr hyn y mae Gweinidogion bob amser yn ei ddweud am y rhain fel sefydliadau unigol, annibynnol—i geisio diogelu'r swyddi hynny mewn cymuned y mae arnynt eu hangen yn ddirfawr.

Byddwn yn gofyn ymhellach i Weinidog yr Economi—datganiad ysgrifenedig o bosib, o ystyried y pwysau amser—i wneud datganiad ynglŷn â'r colledion swyddi arfaethedig yng Nghwmni Bwyd GRH ym Minffordd. Nawr, fel y bydd y Trefnydd yn gwybod, mae hwn yn gwmni sy'n bwysig iawn i'w economi leol. Efallai mai dim ond 90 o swyddi a fydd yn cael eu colli, nifer cymharol fach, ond byddwn yn dweud wrth y Trefnydd, o'r 2,000 o swyddi hynny y cyfeiriodd atynt yn awr a grëir yng Nghymru, nid oes digon ohonynt yn cael eu creu yn y Gogledd-orllewin ac felly mae colli'r 90 swydd hynny'n arwyddocaol iawn i'r gymuned honno. Gwn y bydd Gweinidog yr amgylchedd yn deall yn llawn arwyddocâd y posibilrwydd o golli'r capasiti prosesu hwnnw i'r economi wledig ehangach. Felly, a gaf i ofyn am ddatganiad ysgrifenedig? Ac efallai y bydd rhywfaint o le i Weinidog yr Amgylchedd, gan wisgo'i het cefnogi ffermio, gyfrannu rhywfaint at y datganiad hwnnw.

Yn olaf, ymhellach i'r sylwadau a wnaed eisoes gan Andrew Davies, credaf fod gan y Cynulliad hwn yr hawl i ddisgwyl i Ddirprwy Weinidog yr Economi ddod ger ein bron i egluro pam y mae wedi dweud—a dyfynnaf eto—

'Ers 20 mlynedd rydym wedi cymryd arnom ein bod yn gwybod beth rydyn ni'n ei wneud ar yr economi—a'r gwir amdani yw nad ydyn ni'n gwybod yn iawn beth rydyn ni'n ei wneud ar yr economi.'  

Efallai mai sylwadau a wnaed yn ysgafn oedd y rhain—nid wyf ond wedi'u gweld yn ysgrifenedig, nid wyf wedi'u gweld yn eu cyd-destun—ond rwyf yn credu—. A chlywais yr hyn a ddywedodd y Trefnydd am y datganiad gan Weinidog yr Economi ei hun, ond credaf fod yn rhaid i'w ddirprwy roi cyfrif i'r fan hon am yr hyn y mae'n ei olygu wrth y sylwadau hynny, sydd yn eithriadol o ddifrifol os ydynt yn wir, a hefyd, yn bwysicach efallai, pa swyddogaeth y mae'n bwriadu ei chwarae i sicrhau bod Llywodraeth Cymru yn penderfynu beth y mae'n ei wneud ar yr economi. Nid yw'n ddigon da iddo guddio y tu ôl i'w Weinidog yn unig; rhaid iddo roi cyfrif am y sylwadau hynny, oherwydd gwn yn sicr na fydd ei etholwyr yn Llanelli yn dawel eu meddwl oni bai ei fod yn barod i'w hegluro.