Part of the debate – Senedd Cymru am 5:51 pm ar 25 Mehefin 2019.
Hoffwn gefnogi'r gwelliant yn enw Suzy Davies. Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn ein bod yn gwneud popeth o fewn ein gallu i wneud cyfraith Cymru yn hygyrch, er mwyn hwyluso a chefnogi ein dadleuon ein hunain, ond, o leiaf yr un mor bwysig, i'r rheini sydd allan yn ymdrin yn ymarferol â'r gyfraith hon, sef proffesiwn cyfreithiol Cymru a Lloegr o hyd. Ac mae gennym Gomisiwn ar Gyfiawnder i Gymru, wedi'i gadeirio mor fedrus gan yr Arglwydd Thomas, ac rwyf wedi bod yn falch, wrth gadeirio'r grŵp cyfreithiol trawsbleidiol, o gytuno i ymgysylltu'n sylweddol â'r comisiwn hwnnw. Ac un mater allweddol y maen nhw'n credu, o ran unrhyw wahaniaeth mewn awdurdodaethau, yw ystyried cyfreithwyr sydd wedi'u hyfforddi yng Nghymru a Lloegr fel un peth—a ydyn nhw'n ystyried rhannu hynny o ran y modd y caiff cyfreithwyr eu rheoleiddio, neu a ydych yn chwilio am y gofynion o ran cymhwysedd, o ran datblygiad proffesiynol a chymhwysiad, na ddylai cyfreithwyr ond gweithredu mewn maes y maen nhw'n gymwys ac yn wybodus ynddo? A chredaf, os byddwn yn cydgrynhoi cyfraith Cymru ac yn ei gwneud yn glir beth yw corff cyfraith Cymru mewn ffordd hygyrch, y bydd yn golygu y bydd llawer mwy o gyfreithwyr yn gymwys ac yn gallu ymwneud â hynny, heb fod yn arbenigol iawn ac yn gorfod treulio cyfran uchel o'u bywyd gwaith yn ymdrin â materion sy'n benodol i Gymru. Ac rwy'n credu, yn enwedig o ran cyfraith landlordiaid a thenantiaid, sy'n faes cymhwysedd mor fawr, bydd hyn yn arbennig o bwysig. Felly, rwy'n cefnogi'n gryf yr hyn y mae Suzy yn galw amdano.
Hoffwn roi sylw i un achos o sensitifrwydd o ran pwy sy'n gwneud y gwaith hwn. Cynulliad Cenedlaethol Cymru ydym ni, ni sy'n pasio'r Deddfau hyn—beth yw ein swyddogaeth ni a beth yw ein statws o ran sicrhau bod y gyfraith hon yn hygyrch, yn hytrach na'r Llywodraeth? Nawr, mae gan y Llywodraeth lawer mwy o ran cyfreithwyr yn gweithio iddi a'r capasiti i wneud y gwaith hwn, ond mae'n bwysig, mewn rhywbeth sydd yn hygyrch ac yno ar gyfer bobl Cymru ac eraill, mai gwaith a chorff y Cynulliad hwn ydyw, ei gwneud yn hygyrch a'r ffordd y gwneir hynny, siawns na ddylem ni fel Cynulliad oruchwylio'r broses honno'n iawn, a beth yw'r ffordd orau i'r Cynulliad weithio gyda'r Llywodraeth i sicrhau bod y gyfraith honno'n hygyrch ac yn ystyrlon er mwyn i bawb ei defnyddio?