Anwen wyf fi ac rwy'n cynrychioli Anabledd Dysgu Cymru ar Senedd Ieuenctid Cymru. Rwy'n aelod o'r pwyllgor sbwriel a gwastraff plastig a hoffwn roi trosolwg byr i chi heddiw o'n sefyllfa a'n cynlluniau ar gyfer tymor cyntaf Senedd Ieuenctid Cymru.

Yn ein cyfarfod rhanbarthol diweddaraf, ffurfiwyd pwyllgorau i ystyried pob un o'r tri maes rydym wedi penderfynu gweithio arnynt. Roedd y sesiynau taflu syniadau hyn yn gynhyrchiol iawn ac maent wedi rhoi man cychwyn da i ni ar gyfer deall beth yw'r problemau, ac mae gennym rai awgrymiadau cychwynnol i fwrw ymlaen â hwy.

Bu aelodau'r pwyllgor sbwriel a gwastraff plastig yn trafod profiadau a safbwyntiau personol. Rhannwyd gwybodaeth am weithgareddau rydym wedi cymryd rhan ynddynt yn bersonol er mwyn mynd i'r afael â'r gwaith o leihau sbwriel a gwastraff plastig, yn ogystal ag enghreifftiau eraill o arferion gorau roeddem yn ymwybodol ohonynt.

Mae rhai Aelodau wedi bod yn cymryd rhan mewn sesiynau casglu sbwriel mewn ysgolion ac o fewn y cymunedau y maent yn byw ynddynt. Mae eraill wedi cymryd rhan mewn mentrau yn eu hysgolion. Er enghraifft, mae ysgol un Aelod wedi cyflwyno gorsafoedd ailgylchu o amgylch yr ysgol fel y gall disgyblion ailgylchu eu poteli plastig, eu papur, eu cardbord a'u cynwysyddion bwyd pan nad oeddent yn gallu gwneud hynny o'r blaen. Mae'n bwysig rhannu'r enghreifftiau hyn o arferion gorau ac annog ein hysgolion ein hunain i wneud newidiadau cadarnhaol.

Mae'n bwysig iawn i ni fod gennym ddealltwriaeth lawn o'r problemau y mae pobl ifanc ledled Cymru yn dymuno i ni fynd i'r afael â hwy. Rydym wedi dechrau ymgysylltu â phobl ifanc Cymru ac rydym yn dechrau cael sgyrsiau ynglŷn â pham fod sbwriel a gwastraff plastig mor bwysig iddynt a beth yw eu prif flaenoriaethau ar gyfer gweithredu yn y maes hwn.

Yn ogystal â'r blaenoriaethau hyn, mae'n bwysig iawn i ni fod ein gwaith yn Senedd Ieuenctid Cymru a'r pwyllgor sbwriel a gwastraff plastig yn ystyried ymchwil a wnaed gan gyrff a sefydliadau eraill, gan gynnwys y gwaith pwysig a wneir gan y Cynulliad. Mae'r penderfyniad i ddatgan argyfwng hinsawdd a'r ymrwymiad i ddatblygu cynllun ar gyfer dyfodol di-garbon i Gymru wedi bod yn galonogol iawn. Gobeithiwn weithio gyda chi i gynnwys llais pobl ifanc Cymru yn y cynllun hwn. Mae'r gymuned rwy'n byw ynddi wedi ymuno â chi yn ddiweddar i wneud eu datganiad eu hunain. Rwyf wedi ymuno â'r gweithgor cymunedol gyda phobl ifanc eraill yn y gymuned i sicrhau bod pryderon pobl ifanc yn cael eu clywed.

Mae Senedd Ieuenctid Cymru yn ymwybodol o'r adroddiad diweddar gan Bwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Materion Gwledig y Cynulliad Cenedlaethol ar effeithiau llygredd microblastig a phlastig. Mae'n hanfodol bwysig ein bod yn mynd i'r afael â'r nifer enfawr o ficroronynnau a ffibrau na allwn eu gweld yn ogystal â'r plastig y gallwn ei weld. Cymeradwywn y pwyllgor am yr adroddiad hwn a chytunaf yn llwyr â chasgliad yr adroddiad na all Cymru wastraffu diwrnod arall yn y frwydr yn erbyn llygredd plastig. Mae'n bryd i ni weithredu yn awr. Diolch. [Cymeradwyaeth.]