Cytunaf â'r hyn a ddywedodd yr holl Aelodau sydd wedi siarad hyd yn hyn, ac yn enwedig Helen Mary. Rwy'n cytuno bod gennym ni fel pleidiau gwleidyddol ddyletswydd i sicrhau bod yr ymgeiswyr y bydd pleidiau'n eu cyflwyno yn ceisio adlewyrchu amrywiaeth y cymunedau y maent yn gobeithio eu gwasanaethu.

Roeddwn yn falch iawn nos Sadwrn o weld ein maer newydd yng Nghaerdydd ar lwyfan, llwyfan byd-eang, ar gyfer Canwr y Byd, Caerdydd, i groesawu'r enillydd a'r rhai eraill a ddaeth i'r brig. Roedd honno'n foment wych i amrywiaeth, oherwydd mae Dan De'Ath yn—nid yn unig fod ganddo'r gadwyn aur o'i gwmpas, ond mae'n 6 troedfedd 5 modfedd, felly nid oedd modd i chi fethu gweld mai ef yw ein maer du cyntaf. Felly, mae hwnnw'n fodel rôl gwych i bobl y dyfodol o gymunedau pobl dduon ac Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig sy'n credu yr hoffent ddod yn gynghorwyr.  

Ond mae'n fater cymhleth iawn. Cytunaf yn llwyr â Leanne; mae angen i ni wneud popeth yn ein gallu i fynd i'r afael â homoffobia, rhywiaeth, hiliaeth a gwahaniaethu yn erbyn pobl ag anableddau, ond mae'n eithaf cymhleth pan fyddwch yn edrych ar y manylion. Felly, er enghraifft, pam fod ganddynt gydbwysedd eithaf da o gynghorwyr benywaidd yn Sir Gaerfyrddin, ond yng nghymuned Ceredigion, drws nesaf, prin fod yna unrhyw fenywod sy'n gynghorwyr? Ac felly mae'n beth llawer mwy cymhleth na dim ond sicrhau bod yr ymrwymiad hwn gennym.

Gwn mai un o'r materion sy'n codi yw'r adeg y mae cynghorau'n cyfarfod, oherwydd credaf fod cynghorau trefol Caerdydd, Casnewydd, Abertawe a Wrecsam i gyd yn cyfarfod tua 4.30 neu 5 o'r gloch gyda'r nos, sy'n addas i bobl sydd â swydd ac sydd wedyn yn gallu cael caniatâd i adael yn gynnar bob mis ar ddiwrnod cyfarfod y cyngor. Ond gallaf weld sut y gall pobl sydd yn eu 60au hwyr, a allai orfod teithio am awr i gyrraedd y lleoliad ar gyfer cyfarfod y cyngor, fod yn wrthwynebus i gyfarfod gyda'r nos, gan ei fod yn golygu teithio yn y tywyllwch yn ystod y gaeaf, ac os ydych yn gynrychiolydd hŷn, gall hynny fod yn dipyn o her. Felly, rwy'n meddwl bod yna gymhlethdodau yn hyn nad ydynt yn hawdd eu datrys.

Credaf fod ein hargymhelliad 1 ynghylch caniatáu i bobl gymryd rhan mewn cyfarfodydd o bell yn bwysig iawn, yn enwedig i bobl a allai fod â chyfrifoldebau gofalu munud olaf, lle mae trefniadau gofal plant wedi mynd o chwith, neu lle mae pellteroedd mawr i'w teithio. Pam y byddech eisiau teithio am ddwy awr er mwyn cymryd rhan mewn cyfarfod nad oedd ond yn awr o hyd? Wyddoch chi, mae hynny'n galw am ormod o ymdrech ar gyfer yr hyn a allai fod yn benderfyniad pwysig ond y gellid ei wneud yn hawdd gan aelod pwyllgor o bell.

Credaf mai un o'r pethau a'm trawodd fwyaf, a chredaf i mi sôn amdano yn y Siambr o'r blaen, oedd fy mod wedi cyfarfod â grŵp o gynghorwyr o dri chorff sirol yn Aberystwyth bron flwyddyn yn ôl, ac roeddwn yn teimlo'n wylaidd wrth weld lefel ymroddiad y bobl hyn, ond hefyd yn synnu eu bod yn gwneud pethau nad oeddwn yn credu y dylid disgwyl iddynt eu gwneud. Mae'n anodd iawn os ydych yn cynrychioli cymuned wledig, oherwydd bydd pawb yn gwybod ble rydych chi'n byw am fod pawb yn adnabod pawb. Ond roeddwn yn credu ei bod hi'n afresymol fod unigolion, ar rai achlysuron, yn cael cais i ateb y drws am saith o'r gloch y bore ac am 10 o'r gloch y nos. Wyddoch chi, mae hynny'n afresymol a chredaf y dylai swyddogion y cynghorau hynny fod wedi dweud yn bendant, 'Peidiwch â gwneud hyn. Bydd yn ormod i chi. Mae'n rhaid i chi gael bywyd hefyd.' Roedd yna un unigolyn nad oedd yn defnyddio ei wyliau i gyd er mwyn cynnal ei swydd amser llawn a chyflawni ei gyfrifoldebau cyngor. Nid wyf yn credu y dylai neb fod yn gwneud hynny. Credaf fod hynny'n annoeth ar y naw, a chredaf fod yn rhaid inni sicrhau y bydd y taliad a wneir yn caniatáu i bobl leihau eu horiau gwaith er mwyn adlewyrchu'r ffaith bod bod yn gynghorydd yn swydd dra chyfrifol.