2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:40 pm ar 2 Gorffennaf 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Leanne Wood Leanne Wood Plaid Cymru 2:40, 2 Gorffennaf 2019

(Cyfieithwyd)

Y penwythnos diwethaf, treuliais y noson yn Abertawe gyda grŵp o wirfoddolwyr sy'n mynd allan bob nos Sul gyda bwyd, deunydd ymolchi, dillad cynnes ac ati ar gyfer bobl ddigartref. Doedd gan rai o'r bobl y siaradais i â hwy ddim byd o gwbl, ac roedden nhw'n ddiolchgar iawn am y bwyd a'r darpariaethau, ac fe wnaethant rannu rhai o'u profiadau â ni. Clywais gan nifer o bobl sut yr oedden nhw neu eu ffrindiau wedi cael eu harestio o dan y Ddeddf Crwydradaeth. Nawr, cyflwynwyd y Ddeddf Crwydradaeth ym 1824. Mae'n hen ffasiwn. Fe'i cyflwynwyd i fynd i'r afael â digartrefedd a achoswyd gan gyn-filwyr yn dychwelyd o'r rhyfeloedd Napoleonaidd. Yn benodol, mae'n gwneud cysgu allan a chardota yn drosedd—gallwch gael eich arestio am y naill neu'r llall. Dywedodd un fenyw ifanc wrthyf nos Sul, 'Mae'n anghyfreithlon bod yn ddigartref, eto nid yw'n anghyfreithlon gwneud rhywun yn ddigartref,' ac roeddwn yn meddwl bod hwnnw'n ddatganiad eithaf dwys. Dywedodd wrthym fod yr heddlu'n clirio'r strydoedd yn rheolaidd, yn arestio pobl ac yn symud eu heiddo, er gwaethaf y ffaith bod y Prif Weinidog wedi dweud wrthyf yr wythnos diwethaf nad oedd hyn yn bolisi gan y Llywodraeth. I raddau helaeth, nid oes gan Gymru'r pŵer i wneud unrhyw beth am y Ddeddf Crwydradaeth oherwydd ein diffyg pwerau cyfiawnder troseddol. Yn yr Alban ac yng Ngogledd Iwerddon, mae'r Ddeddf eisoes wedi'i diddymu. I mi, mae hynny'n un enghraifft arall pam y mae angen i'r system cyfiawnder troseddol gael ei datganoli. Dyma enghraifft ymarferol arall eto o'r hyn y gallai'r pwerau hynny ei wneud i ni. Dylem fod yn cynnig cymorth i bobl sy'n cael eu gorfodi i fyw ar y strydoedd. Ni ddylem ni eu galw'n droseddwyr. Mae'n bryd i chi fel Llywodraeth ddweud, digon yw digon, a byddwn yn ddiolchgar petaech yn barod i ganiatáu dadl, yn amser y Llywodraeth, a fyddai'n ffafrio datganoli pwerau cyfiawnder troseddol gyda'r bwriad o ddiddymu'r Ddeddf Crwydradaeth.