5. Datganiad gan y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol: Ymateb Llywodraeth Cymru i'r Adolygiad Annibynnol o'r Cyflenwad Tai Fforddiadwy

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:38 pm ar 9 Gorffennaf 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 4:38, 9 Gorffennaf 2019

(Cyfieithwyd)

Rwy'n fodlon dechrau gyda'r un olaf yna. Yr hyn nad ydym ni yn ei dderbyn yw manylion yr argymhellion Cymorth i Brynu. Nid wyf yn gwybod beth—neu pa un a oes cyllid canlyniadol, felly wn i ddim a allwn ni barhau ag ef o gwbl neu beth yw'r sefyllfa. Os ydym yn mynd i barhau, fodd bynnag, byddwn yn ei barhau ar ffurf wahanol iawn i'r ffurf a welwn ni ar hyn o bryd. Rydym ni wedi cael llawer o ganlyniadau anfwriadol gyda chyllid Cymorth i Brynu, y byddaf yn gobeithio rhoi terfyn arnyn nhw. Rwyf wedi cael cyfarfodydd hir gyda swyddogion amrywiol ac eraill ynglŷn â lle mae ein pwerau cyfreithiol, er enghraifft, yn cwmpasu cytundebau 106 safonedig, er mwyn i ni fabwysiadu ffyrdd fel un enghraifft. Mae nifer o rai eraill lle gallwn ni gynorthwyo gyda chymwysterau ar hygyrchedd ar gyfer y cynllun mewn rhai amgylchiadau ac ar safleoedd penodol. Felly, rwy'n awyddus iawn i wneud llawer o hynny. Dydw i ddim mewn sefyllfa i roi unrhyw fanylion, oherwydd dydw i ddim yn gwybod a fyddwn ni'n gallu gwneud unrhyw beth oherwydd efallai nad oes gennym ni arian. Felly, dyna'r unig waharddiad, ond gallaf eich sicrhau na fydd y cynllun yr un sydd gennym ni yn ei le ar hyn o bryd.

I fynd drwy rai o'r lleill, cytunaf yn llwyr, fel y dywedais ar y dechrau, fod llawer o gonsensws yn y Siambr ynglŷn â'n sefyllfa bresennol ni. Mae'r papur yr ydych chi wedi ei gyflwyno yn cyd-fynd yn fras â'n papur ni heblaw am fanylion penodol, ac rwy'n siŵr hyd yn oed yn y fan honno y gallwn ni ddatrys y rhan fwyaf ohono. Cytunaf yn llwyr â'r sylw ynghylch anableddau. Un o'r pethau y byddwn yn awyddus iawn i'w wneud yw sicrhau, wrth inni gyflwyno tir cyhoeddus ar gyfer y mathau hyn o ddatblygiadau, fod tai cymdeithasol yn ganolog i hynny, ond bod yr holl ddeiliadaethau eraill yn y datblygiad hwnnw wrth iddo ddod ymlaen yn cyfateb i hynny, fel y gall pobl fel y dywedais wrth David Melding, symud o gwmpas yn yr un gymuned pan fyddant mewn gwahanol gyfnodau yn eu bywyd, heb orfod symud o'u cymuned er mwyn cael gallu byw mewn lle sy'n ystyriol o bobl anabl pan fyddant yn hen neu os oes rhywun ag anableddau yn eu teulu. Felly, rydym yn frwd iawn dros y cartrefi am oes hynny, fel y'u gelwir nhw, ac mae'r tai modiwlaidd, os cewch gyfle i ymweld ag unrhyw un ohonyn nhw, wedi'u hadeiladu i raddau helaeth yn y modd hwnnw, a chredaf eu bod yn drawiadol iawn. Felly, cytunaf yn llwyr â hynny i gyd.

Rwy'n edrych yn fanwl ar y system gynllunio wrth i ni gyflwyno'r fframwaith datblygu cenedlaethol. Bu oedi oherwydd isetholiad Brycheiniog a Maesyfed. Byddaf yn ei lansio, gobeithio, yn yr Eisteddfod, yr wythnos ar ôl yr etholiad, ac yna byddwn yn cael yr ymgynghoriad. Yr holl ddiben ynglŷn â'r broses gynllunio yw y bydd hynny gennym ni wedyn a'r lefel strategol pan roddwn y fframwaith llywodraeth leol ar waith, felly bydd gennym ni'r holl lefelau lle mae anghenion tai, i'r lefel leol, a bydd yn caniatáu i'r cynlluniau datblygu lleol fod y cynlluniau lleol y dylent fod wedi bod yn y lle cyntaf. Ond nid ydym ni wedi cael pen uchaf y systemau cynllunio hynny. Mae'r system gynllunio wedi'i chynllunio i fod yn system gynllunio yn ei chyfanrwydd, nid ar un lefel yn unig. Yna, wrth i'r cynlluniau datblygu lleol gael eu hadolygu, roedd Leanne yn llygad ei lle bod angen inni wneud yn siŵr ein bod yn adolygu'n briodol y ffordd y mae manylion penodol y cynllun lleol yn gweithio o ran y seilwaith a'r hyn y mae'r awdurdodau lleol yn gallu ei wneud wedyn o ran rhoi gwahanol ymrwymiadau adran 106 ar waith ac ati, ac ar ei dir ei hun, gan sicrhau bod y broses gynllunio mor agored â phosib, fel bod pobl, pan fyddant yn bwriadu adeiladu ar y tir hwnnw, yn gwybod beth yw'r sefyllfa o ran cynllunio eisoes, ac na fydd gennym ni'r problemau sydd gennym ni ar hyn o bryd.

Felly, rwy'n credu ar y cyfan fy mod yn cytuno â phopeth yr ydych chi wedi'i ddweud. Yr unig beth na soniasoch chi amdano, ond y soniaf innau amdano, yw bod gennym ni ddiddordeb mawr mewn edrych eto ar bwerau a gallu pobl i wneud pryniannau gorfodol hefyd, er mwyn inni allu adeiladu safleoedd yn y ffordd briodol. Gwyddom fod gallu anghyson ledled Cymru i wneud hynny, a byddwn yn adolygu'r broses gorchymyn prynu gorfodol i gyd-fynd â phroses y cynllun datblygu lleol.