Part of the debate – Senedd Cymru am 5:40 pm ar 9 Gorffennaf 2019.
Fe ddechreuaf gyda'r pwynt olaf hwnnw a wnaeth Joyce Watson. Rwyf wedi'i wneud dro ar ôl tro ar ôl tro, a soniais mewn ateb cynharach—rydym ni eisiau bod Gweinidog o'r Trysorlys yn ein cyfarfodydd pedair ochrog. Dyna sy'n digwydd yng nghyfarfodydd pedair ochrog yr Adran Busnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol yn gysylltiedig a rhan ynni fy mhortffolio, felly nid wyf yn gweld pam nad ydym ni'n gallu gwneud hyn gyda'r ochr amaethyddiaeth, pysgodfeydd a'r amgylchedd hefyd. Felly, mae'n bwysig iawn ein bod yn cael yr eglurder hwnnw. Soniais i fy mod i wedi ysgrifennu eto—mae hwn mewn gwirionedd yn mynd at Robert Goodwill, a gadeiriodd y cyfarfod pedair ochrog diwethaf. Mae angen y sicrwydd hwnnw arnom ni oherwydd, fel rwy'n dweud, nid yw neilltuo dim byd yn rhoi rhyw llawer iawn inni. A chawsom ni addewid na fyddem ni'n colli ceiniog petaem ni'n gadael yr Undeb Ewropeaidd, ac mae'n rhaid iddyn nhw ddal yn gadarn at yr addewid hwnnw.
Rwy'n credu eich bod yn gwneud pwyntiau pwysig iawn ynghylch rheoli tir yn gynaliadwy a pham yr ydym ni'n gwneud hynny. Mae'n gysyniad sy'n cael ei gydnabod yn rhyngwladol, ac mae'n adlewyrchu defnyddio'n tir mewn ffordd sy'n sicrhau bod anghenion y genhedlaeth bresennol yn cael eu cydbwyso ag anghenion cenedlaethau'r dyfodol. Ac mae'n rhaid i mi ddweud, mae ffermwyr yn deall hynny'n iawn. Maen nhw bob amser yn siarad am genedlaethau'r dyfodol a'r angen i ddiogelu'r tir. Ac roedd gan y fferm yr oeddwn i arni ddoe y dirwedd fwyaf anhygoel. Mae pobl yn dod i Gymru ar gyfer y dirwedd honno, ac maen nhw'n dod hefyd am y bwyd. Ac rydych chi'n gwneud pwynt pwysig iawn ynglŷn â tharddiad—mae gan bobl lawer mwy o ddiddordeb mewn gwybod o le mae eu bwyd wedi dod a sut y mae'n cael ei dyfu. Felly, roedd y ffermwr yn dweud wrthyf i ddoe fod ei ŵyn yn bwyta llawer o feillion gyda'u glaswellt, ac mae hynny'n gwneud i'r cig flasu'n llawer gwell. Felly, yn amlwg, eisoes yn meddwl am yr holl bethau hyn. Ond nid yw'n cael ei wobrwyo am lawer o'r nwyddau cyhoeddus y mae'n eu darparu, ac mae'n bwysig iawn ein bod ni'n sicrhau'r canlyniadau amgylcheddol hynny a'i fod ef yn cael ei wobrwyo.
Rydym ni wedi rhoi mwy o bwyslais ar fwyd a chynhyrchu bwyd mewn modd cynaliadwy yn yr ymgynghoriad hwn. Gofynnodd un o'r undebau imi, sy'n credu bod bwyd yn nwydd cyhoeddus—nid yw, mae ganddo farchnad, ac nid yw'n deg i'r trethdalwr ein bod ni'n talu am rywbeth sydd â marchnad. Ond mae'n iawn ein bod yn gwobrwyo pethau nad oes marchnad ar eu cyfer, gan gynnwys ansawdd yr aer, ansawdd y dŵr, ansawdd y pridd, y gwaith rheoli maethynnau yr ydym ni wedi cyfeirio ato yn y datganiad hwn.